بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی متالورژی (ایران متافو) از صبح شنبه سوم آذرماه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی افتتاح شد. در این دوره از برگزاری متافو 1403، صنایعی نظیر فولاد، صنایع معدنی، فلزات غیرآهنی، ریخته‌گری، ماشین‌کاری، نسوزها و... حضور داشتند.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی تبریز، این نمایشگاه میزبان بیش از ۸۰۰ شرکت داخلی و بین‌المللی بود که جدیدترین دستاوردهای خود در زمینه فولاد و متالورژی را در معرض دید بازدیدکنندگان قرار داده بودند.
این نمایشگاه با هدف بهره‌مندی حداکثری از توان و ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، با محوریت فولاد، صنایع معدنی، فلزات غیرآهنی، مس، آلومینیوم، روی، ریخته‌گری، قالب‌سازی، ماشین‌کاری، آهنگری، نسوزها، گروه‌های صنعتی و عملیات حرارتی با حضور فعالان این حوزه از ایران، برپا شده بود.
تعداد شرکت‌کنندگان در نمایشگاه امسال ۳۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشت و گروه‌های اصلی نمایشگاه، آهن و فولاد بودند که به صورت گسترده حضور داشته و حضور آنها همچون روال سال‌های گذشته چشمگیر بود.
یکی از ویژگی‌های ایران متافو 1403 حضور پر رنگ صنایع فولادی استان آذربایجان‌شرقی در این نمایشگاه بود. صنایع فولادی استان آذربایجان‌شرقی، به‌عنوان قطب فولاد بخش خصوصی کشور در روزهای ابتدایی نمایشگاه نشان دادند که امروز به یکی از اصلی‌ترین بازیگران صنعت فولاد کشور تبدیل شده‌اند.
این گزارش تلاش کرده ضمن گفت‌وگو با فعالان صنعت فولاد آذربایجان‌شرقی نگاهی دقیق به وضعیت نمایشگاه ایران متافو 1403 و وضعیت صنایع فولادی در این استان داشته باشد.
استقبال از نمایشگاه ایران متافو 1403 از نوع تخصصی بوده است
علی نواداد، دبیر انجمن فولاد آذربایجان با اشاره به وضعیت برگزاری نمایشگاه ایران متافو 1403 گفت: من در دو روزی که از واحدهای فولادی آذربایجان شرقی بازدید داشتم و تقریبا همه واحدها را مشاهده کردم می‌توانم بگویم در نمایشگاه امسال تفاوت‌هایی نسبت به سال‌های گذشته وجود دارد. از جمله اینکه امسال سه سالن از نمایشگاه کم شده و مقدار فضایی که واحدها به دنبال آن بوده‌اند به آنها تعلق نگرفته است.
او ادامه داد: ارزیابی من این است که کم شدن سه سالن برای بازدیدکننده می‌تواند مفید باشد و به راحتی همه واحدها را ببینند. این مسئله از نظر من می‌تواند یک مزیت باشد، اما به این شرط که فضای مورد نیاز غرفه‌داران در اختیار آنها قرار می‌گرفت. از نظر من اگر قرار است در سال‌های بعد این رویه ادامه پیدا کند، باید برنامه‌ریزی بهتری انجام شود.
این فعال اقتصادی تصریح کرد: امسال نسبت به سال گذشته استقبال بسیار خوبی انجام شده و تقریبا در اکثر سالن‌ها جمعیت زیادی حضور دارند. نکته مهم این است که استقبال از نمایشگاه از نوع تخصصی بوده است. فکر می‌کنم در کل نمایشگاه موفق بوده است. خواسته نهایی همه شرکت‌کنندگان در این نوع نمایشگاه‌ها این است که بتوانند هم محصولات خود را معرفی کنند و هم ارتباطات خود را تقویت کنند و در بعد صادرات مشتریان جدیدی را پیدا کنند.
نواداد با اشاره به استقبال خارجی از نمایشگاه گفت: امسال حضور شرکت‌کنندگان خارجی نسبت به سال گذشته کمتر بود. این امر هم می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد، اما به هر حال از نظر اهالی صادرات یک نقطه منفی است.
دبیر انجمن فولاد آذربایجان تاکید کرد: آذربایجان‌شرقی اولین تولیدکننده فولاد در بخش خصوصی است. سالانه 25 درصد تولیدات فولاد کشور در استان آذربایجان‌شرقی تولید می‌شود و رقم قابل توجهی از صادرات فولاد کشور هم از این استان صورت می‌گیرد. خوشبختانه صنایع فولادی آذربایجان‌شرقی در فضای صنعت فولاد کشور جای خود را پیدا کرده و مشکلاتی که الان واحدهای فولادی دارند ما باید بتوانیم برای مقابله با این موارد برنامه‌ریزی کنیم.
او ادامه داد: بخشنامه‌های خلق‌الساعه پدر تولیدکنندگان فولاد را در آورده است. هزینه‌های سرسام‌آور و کمبود انرژی وضعیت را به جایی رسانده که ما در تابستان از نظر انرژی برق مشکل داریم و هنوز زمستان فرا نرسیده از نظر گاز و برق مشکل داریم. ای کاش بتوانیم فضایی را ایجاد کنیم که تولیدکننده فقط به فکر تولید باشد.
نواداد در پایان صحبت‌های خود گفت: هم‌اکنون اکثر واحدهای صادراتی به دلیل بخشنامه‌ای که رفع تعهد را صرفا از مسیر نیمایی می‌داند، تولید خود را انبار می‌کنند. موضوع فروش مهم‌ترین بخش واحدهای تولیدی است. اگر فروش مشکل داشته باشد، تولید به هیچ وجه قابل ادامه نیست. تا زمانی که موانع رفع نشود این مشکلات ادامه دارد و به قوت خود باقی است. امیدواریم در دولت چهاردهم بتوانیم مشکلات را رفع کنیم.
بخش مهمی از فضای نمایشگاه به شرکت‌های دولتی داده شده است
ایرج مهدوی، مدیرعامل شرکت ثمین رستاک خلیج فارس به عنوان یکی از شرکت‌های زیرمجموعه گروه صنعتی فولاد ارس درباره نمایشگاه ایران متافو 1403 گفت: هر چند که روز اول نمایشگاه از نظر میزان بازدیدکننده چنگی به دل نزد، اما در روز دوم بازدید خوب بوده و من همیشه گفته‌ام فعالان صنعت فولاد اگر همدیگر را بهتر بشناسند می‌توانند ارتباط بهتری برقرار کنند و نمایشگاه به این امر کمک زیادی می‌کند. بر همین اساس نمایشگاه امسال نیز بسیار مفید بوده است.
او ادامه داد: مجموعه ما امسال برای حضور در نمایشگاه تقاضای 150 متر فضا داشتیم، اما تنها 65 متر به ما جا داده شده است. این در حالی است که پول 150 متر را پرداخت کرده بودیم. متاسفانه بخش مهمی از فضای نمایشگاه به شرکت‌های دولتی داده شده و شرکت‌های کوچک‌تر در فضایی محدود قرار گرفته‌اند.
وی افزود: برگزاری نمایشگاه در تهران باعث شده که شرکت‌ها بتوانند در شرایط بهتری کار کنند و محصولات خود را با قیمت بالاتری به فروش برسانند.
ایران متافو 1403 پرشورتر از سال گذشته است
حسین اکبری، نایب‌رئیس هیئت‌مدیره مجتمع فولاد ظفر بناب با اشاره به استقبال خوب از نمایشگاه امسال گفت: امسال نمایشگاه از استقبال خوبی برخوردار بوده است. یکی از ویژگی‌های نمایشگاه این است که شرکت‌ها در کنار هم محصولات خود را به مستریان داخلی و خارجی عرضه می‌کنند و همیشه شرکت در این رویداد استخراج خوبی برای صنعت فولاد داشته است. فکر می‌کنم نمایشگاه امسال نسبت به سال گذشته پرشورتر برگزار شده است.
او ادامه داد: متاسفانه به دلیل شرایطی که کشور ما دارد شاید بسیاری از بازدیدکنندگان خارجی نتوانند از نمایشگاه ایران متافو استفاده کنند. به نظر من کیفیت نمایشگاه، غرفه‌ها، شرکت‌ها، بازدیدکننده‌ها و... حتی بالاتر از نمایشگاه استانبول است. اما متاسفانه به دلیل مشکلاتی که در ایران وجود دارد بسیاری از بازدیدکنندگان خارجی نمی‌توانند در ایران حضور پیدا کنند. از نظر من به عنوان یک تولیدکننده و فعال صنعت فولاد کشور نمایشگاه پرشور و با کیفیت بالایی برگزار شده است.
اکبری در پایان گفت: نمایشگاه شاید نتواند به صنعت فولاد کمک زیادی کند. نمایشگاه یک دورهمی برای عرضه محصولات است و غرفه‌داران می‌خواهند خود را در سطح بازار بین‌المللی نشان دهند. بر این اساس به نظر من نمایشگاه به تنهایی نمی‌تواند به صنعت فولاد کمک زیادی کند. امروز صنعت‌گران مشکلات زیادی مانند مباحث انرژی را دارند که باعث شده به طور خاص تولیدکنندگان فولاد هم مسائل زیادی داشته باشند. اما این مشکل یک مشکل جهانی است و صنعت فولاد ما هر روز مسیر بهتری را طی می‌کند.
بهترین نمایشگاه در حوزه تخصصی فولاد در کشور است
نوید جاوید، مدیر روابط عمومی مجموعه آذر فولاد امین، با اشاره به برگزاری نمایشگاه بین‌المللی ایران متافو 1403 گفت: نمایشگاه ایران متافو تهران بهترین نمایشگاه در حوزه تخصصی فولاد در کشور است. انتظار داریم شرکت‌هایی که در این رویداد شرکت می‌کنند با امکانات بیشتری از سوی برگزارکنندگان نمایشگاه روبه‌رو شوند. اتفاقی که در نمایشگاه امسال افتاده این است که تعداد شرکت‌ها نسبت به سال قبل بیشتر شده اما در مقابل از کیفیت غرفه‌ها زده شده است. غرفه‌ها کوچک‌تر شده و شرکت‌هایی که مجموعه‌های بزرگی هستند و مشتریان و یازدیدکنندگان زیادی دارند در این حوزه دچار مشکل می‌شوند.
او ادامه داد: البته بیشتر بودن شرکت‌های حاضر در نمایشگاه یک مزیت بزرگ برای غرفه‌داران و بازدیدکنندگان است اما امکانات بیشتری هم در این زمینه باید ایجاد شود.
جاوید تاکید کرد: مجموعه ما الان چند سال است که به صورت مستمر در نمایشگاه ایران متافو تهران شرکت می‌کند. مجموعه ما بیش از 14 سال در حوزه فولاد و میلگرد فعالیت دارد و در منطقه شمال غرب کشور کاملا شناخته شده هستیم، ولی برنامه بلندمدت ما این است که در استان‌های بیشتری در کشور شناخته شده باشیم. این فرصت را نمایشگاه ایران متافو به ما می‌دهد. چون از همه استان‌های کشور به این نمایشگاه مراجعه می‌کنند. در چند سالی که ما در این نمایشگاه شرکت کرده‌ایم، برند ما بیشتر در کشور شناخته شده و الان جز برنامه‌های شرکت است که کل کشور برند ما را بشناسند.
وی با بیان این مطلب که کشور ما در حوزه فولاد پتانسیل بالایی دارد، گفت: اگر به رنکینگ تولید فولاد نگاه کنیم، همیشه ایران و ترکیه به لحاظ تولید کنار هم قرار دارند. اما به خاطر شرایط بین‌المللی و تحریم‌هایی که علیه ایران وضع شده، سطح نمایشگاه‌های ما از منظر بین‌الملل مقداری پایین‌تر است. به‌عنوان مثال وقتی شما در نمایشگاه فولاد استانبول شرکت می‌کنید، مراجعه‌کنندگان از اقصی نقاط دنیا هستند و شرکت‌های بین‌المللی در این نمایشگاه حضور دارند. این امر کمک زیادی به جذب مشتری، افزایش صادرات، افزایش کیفیت محصولات کشورهای صادرکننده می‌کند و از همه مهم‌تر به لحاظ ساله تکنولوژی تاثیرگذار است. شما وقتی در نمایشگاهی شرکت می‌کنید که تکنولوژی‌های روز صنعت فولاد از کشورهای پیشرفته حضور دارند با تکنولوژی‌های به‌روزتری آشنا می‌شوید و این فرصت ایجاد می‌شود که مجموعه‌ها بتوانند سراغ تکنولوژی‌های برتر در این حوزه بروند. نمایشگاه‌های ما در این حوزه کم و کاست دارند.
وی افزود: بازدیدکنندگان خارجی در نمایشگاه حضور دارند، اما بیشتر از کشور چین هستند. ما حتی از کشورهای حوزه خلیج فارس هم چندان بازدیدکننده‌ای در نمایشگاه نمی‌بینیم.
مدیر روابط عمومی مجموعه آذر فولاد امین تصریح کرد: صنعت فولاد در شمال‌غرب کشور هم‌اکنون بسیار قدرتمند شده است. شمال‌غرب کشور و استان آذربایجان‌شرقی الان قطب فولادی بخش خصوصی است و بیشترین گردش مالی در استان را فولادی‌ها دارند. طی 10 سال گذشته شرکت‌های فولادی در منطقه آذربایجان خیلی رشد کرده‌اند و کارخانه‌های خوبی در حوزه ذوب و نورد ایجاد شده است. در حوزه احیا و محصولات گندله و اسفنجی و کنستانتره استان آذربایجان‌شرقی مقداری عقب مانده، اما استان ما در محصولات نهایی خیلی پیشرفت کرده است.
جاوید در پایان گفت: این پتانسیلی که ایجاد شده به لحاظ سطح تولید فراتر از نیاز استان است و نمایشگاهی مثل نمایشگاه متافو تهران می‌توانند فضای فروش این محصولات را در سراسر کشور ایجاد کند. شرکت‌های استان مثل برنامه‌هایی که مجموعه ما برای شناخته‌‌تر شدن در سطح کشور دارد آنها هم همین برنامه را دارند و هم‌اکنون شرکت‌های استان آذربایجان شرقی حضور پر رنگ‌تری در نمایشگاه ایران متافو دارند. چون قبلا تولید استان در حد مصرف خود استان بود و الان فراتر رفته و نیاز است که برنامه بازاریابی و توسعه بازار خود را در سطح ایران ببینند و نمایشگاه به این برنامه کمک زیادی می‌کند.
می‌توانیم یکی از 4 کشور برتر تولیدکننده فولاد در دنیا باشیم
وحید خوش‌زرع، مدیر ارتباطات و رسانه‌ای گروه صنعتی پارس ساختار با اشاره به برگزاری بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی متالورژی ایران، ایران متافو، گفت: نمایشگاه امسال با استقبال خوب صنعت‌گران و متخصصان این عرصه روبه‌رو شده و حدود 800 شرکت داخلی و خارجی در این نمایشگاه شرکت کرده‌اند و گروه بخش صنایع معدنی و فولادی گروه صنعتی پارس ساختار هم در این نمایشگاه حضور پیدا کرده است.
او ادامه داد: امسال نمایشگاه با استقبال خوبی همراه بوده و این نشان می‌دهد که صنعت‌گران و تولیدکنندگان به برنامه‌های دولت چهاردهم امیدوار هستند و انشالله با اصلاح بخشی از قوانینی که جلو تولید را گرفته، رفع موانع تولید به معنای واقعی کلمه در وزارت صمت اتفاق بیفتد و ما شاهد شکوفا شدن صنعت فولاد باشیم. کشور ما پتانسیل بالایی در حوزه فولاد دارد و می‌توانیم در منطقه هم حرفی برای گفتن داشته باشیم. امروز ایران جزو 10 کشور اول تولیدکننده فولاد دنیا است اما قطعا با حمایت‌های دولت در این حوزه و ورود خوبی که بخش خصوصی داشته ما می‌توانیم یکی از 4 کشور برتر تولیدکننده فولاد در دنیا باشیم.
خوش‌زرع با بیان این مطلب که متاسفانه بخشنامه‌های خلق‌الساعه، ناترازی‌های انرژی و... از مشکلات بزرگ صنعت‌گران فولاد هستند، گفت: امسال در حوزه صادرات فولاد کشور شاهد کاهش بزرگی بودیم و دلیل آن هم بخشنامه نامرتبطی در وزارتخانه صمت بود که متاسفانه مدت زمانی که برای قانع کردن مسئولان درباره مخل تولید بودن این بخشنامه صرف شده شرایط صادرات را دچار بحران کرده است.
وی افزود: این مسئله که تولیدکننده مواد اولیه را از بازار آزاد تهیه کند، اما دلار حاصل از صادرات را مجبور باشد، در بازار نیمایی تسویه کند، قطعا مخل صادرات بوده و نتیجه آن هم کاهش بیش از 70 درصدی صادرات فولاد ایران بود. در حالی که ما می‌توانستیم به راحتی بحث صادرات را تقویت کنیم و ارز وارد کشور کنیم و در این وضعیت بد اقتصادی کمک حال دولت باشیم با یک بخشنامه همه چیز برعکس شد. از سوی دیگر ما بازارهای صادراتی را در 9 ماهه اخیر از دست داده‌ایم و حتی اگر همین امروز دکمه بازگشت این بخشنامه زده شود باز هم خیلی سخت است مشتریان از دست رفته را احیا کنیم.
وی تصریح کرد: آذربایجان قطب تولید فولاد در بخش خصوصی است. ما 25 درصد فولاد کشور را در استان تولید می‌کنیم. شرکت‌های تولیدی استان معمولا توسط بخش خصوصی اداره می‌شود، اما جمعی قدرت آنها می‌تواند یک چهارم تولید فولاد در ایران باشد. قطعا نمایشگاه محلی برای کسب تجربه‌ها، تشریک مساعی درباره تخصص‌ها، ارائه دستاوردها و نوآوری‌ها است. شرکت‌های حاضر در ایران متافو توانسته‌اند توانمندی‌ها خود را به اثبات برسانند.
خوش‌زرع در پایان گفت: بخش خصوصی در صنعت فولاد آذربایجان هر چه لازم بوده به میان آورده و نوبت دولت است که هر چه سریعتر سوءمدیریت‌ها را به طور ویژه در بخش ناترازی‌های انرژی تامین کند. ناترازی انرژی تهدید بزرگی در این حوزه است و ما هر سال چند ماه به خاطر نبود برق و گاز تولید را قطع می‌کنیم و امسال هم در زمستان قطعی برق اضافه شده و دولت باید هر چه سریعتر به مشکلات این حوزه ورود کند تا تولیدکننده با دغدغه کمتری در این حوزه تولید داشته باشد.
مشکلات ناتمام صنعت فولاد کشور
نازلی صحرایی، مدیر بازرگانی صنایع فولاد کاوه تیکمه‌داش درباره حضور این شرکت در نمایشگاه ایران متافو 1403 گفت: حضور فولاد کاوه تیکمه‌داش در نمایشگاه بین‌المللی متافو تهران، فرصت خوبی برای معرفی ظرفیت‌های تولیدی این شرکت به بازارهای داخلی و صادراتی است.
او ادامه داد: این شرکت با ظرفیت تولید ۳۰۰ هزار تن میلگرد در سال در سایزها و گریدهای مختلف مطابق با استانداردهای ایران، اروپا و روسیه سعی کرده بخشی از نیازهای داخلی را تامین کند و گام‌های مهمی در صادرات محصولات با کیفیت به کشورهای مختلف بردارد.
صحرایی با اشاره به مشکلات فعالان صنعت فولاد گفت: البته ناگفته نماند که تلاش ما و اکثر فعالان صنعت فولاد، بالاخص در بخش خصوصی، علاوه بر ایجاد بازارهای جدید، حفظ بازار و مشتریان فعلی است. چرا که به لطف سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی و وزارت صمت در حوزه ارز، اکثر مشتریان قبلی را از دست داده‌ایم و رقابت در بازارهای جهانی هم با وجود رقبای بزرگی چون ترکیه و چین، دشوار و دشوارتر شده است.
وی افزود: متاسفانه از اول سال ۱۴۰۳ فعالان صنعت فولادی با یک شوک بزرگ روبه‌رو شده‌اند و آن هم الزام و اجبار غیر کارشناسی بانک مرکزی مبنی بر ایفای ۱۰۰ درصد تعهدات ارزی حاصل از صادرات با نرخ نیمایی بود که عملا به دلیل اختلاف قیمتی بالا با دلار آزاد، آمار صادرات شرکت‌ها از جمله فولاد کاوه تیکمه‌داش تقریبا نزدیک به صفر رسیده است و سبب رشد صادرات توسط بازرگانان با کارت‌های اجاره‌ای و یک بار مصرف شده است.
مدیر بازرگانی صنایع فولاد کاوه تیکمه داش تصریح کرد: به‌طور کلی مشکلات تامین انرژی که همیشه بر تولید سایه انداخته، سیاست‌های کنترل و مدیریت نظام ارزی با بخشنامه‌های متعدد و سردرگم در این سال، از عمده گرفتاری‌های واحدهای تولیدی محسوب می‌شود.
این فعال حوزه فولاد ادامه داد: برای حل این مشکل بیش از ۵ یا ۶ ماه است که قول‌هایی مبنی بر راه‌اندازی اتاق مبادله ارزی جهت عرضه ارز صادراتی داده شده است. البته اگر در این اتاق مبادله ارزی تقاضا (واردکننده) صرفا محدود به زنجیره فولاد نباشد و سازوکار کشف قیمت درست اجرا شود، می‌تواند مایه امید برای رونق صادرات باشد. در غیر این‌صورت، به دلیل گره خوردن صادرات مقاطع فولادی به واردات شرکت‌ها و احتمال اشباع و تقاضای ارزی کم، بیم آن می‌رود که به آمار صادرات گذشته و رونق آن، دست پیدا نکنیم.
وی افزود: موضوع دیگر هم واردات و بحث سهمیه‌ها است که امسال سبب شده اکثر ثبت سفارش‌ها به نتیجه نهایی نرسد و یا ترخیص با تاخیر زیادی انجام شود.
صحرایی در پایان گفت: حتی در بسیاری از پرونده‌های وارداتی بعد از چندین بار ویرایش و روبرو شدن با خطاهای متعدد در هنگام اخذ مجوزها و نهایتا تخصیص ارز، مجبور هستیم خارج از سیستم بانکی و از محل سرمایه‌گذار خارجی وارد شویم.
گزارش: سجاد صداقت