نشست کتاب ماه تبریز با موضوع «رئالیسم ادبی»، با حضور اساتید و علاقهمندان ادبیات در اتاق بازرگانی تبریز برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی تبریز، در این جلسه ناصر مطلبزاده، مقصود اسماعیلی، صمد رحمانی و محمد نژاد کاظم به بررسی اجمالی مکاتب ادبی با محوریت رئالیسم ادبی پرداختند.
در این جلسه، صمد رحمانی، منتقد ادبی، رئالیسم را محصول قرن نوزدهم عنوان کرد و گفت: مکتب رئالیسم بعد از کلاسیسم، نئوکلاسیسیم و رمانتیسم در کنار دیگر مکاتب ادبی ظهور کرد و بسیاری استاندال و بالزاک را از سردمداران این مکتب میدانند.
وی افزود: نوشتههای بالزاک در دستۀ رئالیسم اجتماعی جای میگیرند و حقیقت جامعه را به شکل عریان نشان میدهند و نمونه آن در ادبیات روسیه را در آثار نیکولای گوگول میتوان دید.
رحمانی همچنین در خصوص رئالیسم انتقادی گفت: این نوع از رئالیسم از فرانسه و با نوشتههای استاندال آغاز شد و در آثار خلق شده در این سبک، انتقاد شدید از جامعه مشاهده میشود و از این بابت شباهت بسیاری با رئالیسم اجتماعی دارد.
بر اساس این گزارش، ناصر مطلبزاده، استاد دانشگاه نیز در این جلسه به بررسی ویژگیهای رئالیسم ادبی پرداخت و گفت: اگر ادبیات پیشارئالیسم را نشناسیم، قادر به فهم رئالیسم نخواهیم بود.
وی افزود: در قرن نوزده، جامعه به دنبال فرآورده ادبی متفاوتی بود که با روزمره نسبت داشته باشد و اولین ویژگی آن حقیقتمانندی و آوردِ امر واقعی در رمان است که همواره مورد انتقاد مدرنیستها قرار گرفته است؛ چرا که از نظر پیروان مدرنیسم و پستمدرنیسم، واقعیت چیزی نیست که بتوان آن را با عنصر زبان بیان کرد.
مطلبزاده همچنین تأکید کرد: در آثاری که در دسته رئالیسم قرار میگیرند، به اقشار متوسط به پایین جامعه پرداخت میشود و همچنین این آثار جزئیات محور هستند، به علاوه آثار رئالیستی اگرچه جامعه را بهنقد میکشند، اما بیانیه سیاسی نیستند و لزوماً پایان تلخی نیز ندارند.
این گزارش میافزاید، در ادامه این نشست، مقصود اسمعیلی، استاد دانشگاه، نیز به تفاوتهای رئالیسم قرن 19 و 20 و رئالیسم در تئاتر پرداخت و تأکید کرد: زبان، واقعیت را میسازد و ما جز زبان چیزی نداریم، چرا که زبان، ایستاییِ اندیشه را سبب میشود.
وی افزود: تئاتر از دل نمایشهای مذهبی و تعزیهها بیرون آمده و نمایشها از یونان باستان رئالیستی هستند.
مقصود اسمعیلی همچنین، رئالیسم روانشناسانه را اوجِ رئالیسم عنوان کرد و گفت: آثار داستایووسکی در رئالیسم روانشناختی قرار میگیرد.
گفتنی است در این نشست آثار خلق شده در سبک رئالیسم نیز مورد بررسی قرار گرفتند.