هفته گذشته شاهد تحولات گسترده‌ای در اقتصاد جهانی بودیم که از نوسانات بازارهای سهام تا تنش‌های ژئوپلیتیکی بر تجارت جهانی تأثیر گذاشتند. اقتصاد جهان همچنان در حال عبور از مسیری پیچیده و پرچالش است.
آمریکای شمالی: رشد بخش فناوری در کنار نگرانی‌های تورمی
ایالات متحده در هفته گذشته عملکرد اقتصادی متناقضی را تجربه کرد. شاخص NASDAQ که بر شرکت‌های فناوری متمرکز است، با رشد ۳.۲ درصدی همراه بود که این افزایش عمدتاً ناشی از گزارش‌های سوددهی بالای شرکت‌هایی مانند اپل و مایکروسافت بود. با این حال، شاخص صنعتی داوجونز بدون تغییر باقی ماند که نشان‌دهنده نگرانی‌ها درباره تورم پایدار است. شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) به صورت ماهانه ۰.۴ درصد افزایش یافت و نرخ تورم سالانه به ۳.۸ درصد رسید. فدرال رزرو نیز از احتمال افزایش نرخ بهره در ماه مارس خبر داده است که این موضوع می‌تواند هزینه‌های استقراض را بیشتر تحت تأثیر قرار دهد.
اقتصاد کانادا نیز از خود مقاومت نشان داد و تولید ناخالص داخلی (GDP) این کشور در ژانویه ۰.۳ درصد افزایش یافت که این رشد عمدتاً به دلیل صادرات بالای انرژی بود. با این حال، بانک مرکزی کانادا هشدار داد که تقاضای داخلی به دلیل نرخ‌های بهره بالاتر در حال کاهش است.
اروپا: گذار انرژی در کنار کندی رشد اقتصادی
اقتصاد اروپا همچنان با چالش‌های متعددی روبرو است. تولید ناخالص داخلی منطقه یورو در سه ماهه آخر سال ۱۴۰۳ تنها ۰.۱ درصد رشد داشت. آلمان، به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد منطقه، به سختی از رکود صنعتی اجتناب کرد و رشد ۰.۲ درصدی را ثبت نمود. بانک مرکزی اروپا (ECB) نرخ بهره پایه خود را در سطح ۴.۵ درصد حفظ و نگرانی‌های خود را درباره ضعف در مصرف خانوارها اعلام کرد.
در خبری مثبت، اتحادیه اروپا از سرمایه‌گذاری ۲۰۰ میلیارد یورویی در زیرساخت‌های انرژی تجدیدپذیر خبر داد که هدف آن کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی است. پیش‌بینی می‌شود این طرح تا سال ۱۴۱۰ بیش از ۱ میلیون شغل ایجاد کند. از سوی دیگر، اقتصاد بریتانیا در ژانویه ۰.۴ درصد رشد کرد که این رشد عمدتاً به دلیل بهبود در بخش‌های تولیدی و خدمات بود.
آسیا: بهبود اقتصادی چین کند شد، هند درخشید
اقتصاد چین نشانه‌هایی از کندی در روند بهبود اقتصادی را نشان داد. رشد تولید صنعتی این کشور در مقایسه با سال گذشته تنها ۴.۱ درصد بود که کمتر از حد انتظار ۵.۰ درصدی است. مشکلات بازار مسکن و ضعف در اعتماد مصرف‌کنندگان همچنان بر رشد اقتصادی این کشور سایه افکنده است. شاخص بورس شانگهای نیز در طول هفته ۱.۸ درصد کاهش یافت.
در مقابل، اقتصاد هند همچنان به عنوان نقطه روشنی در منطقه باقی ماند. پیش‌بینی می‌شود رشد تولید ناخالص داخلی هند در سال مالی ۱۴۰4-۱۴۰3 به ۷.۵ درصد برسد. دولت هند نیز بسته‌ای ۱۰ میلیارد دلاری برای تقویت تولید نیمه‌هادی‌ها اعلام کرد که هدف آن قرار گرفتن این کشور به عنوان قطب جهانی تولید الکترونیک است.
شاخص نیکی ۲۲۵ ژاپن نیز ۲.۵ درصد افزایش یافت که این رشد به دلیل سوددهی بالای شرکت‌ها و تضعیف ین بود که صادرات را تقویت کرد. با این حال، بانک مرکزی ژاپن هشدار داد که فشارهای تورمی ناشی از افزایش هزینه‌های انرژی ممکن است افزایش یابد.
آفریقا: رشد اقتصادی بهبود یافت، اما چالش‌ها باقی است
اقتصاد آفریقا نشانه‌هایی از بهبود را نشان داد. بانک توسعه آفریقا (AfDB) پیش‌بینی رشد اقتصادی این قاره در سال ۱۴۰۴ را به ۴.۲ درصد افزایش داد. اقتصاد آفریقای جنوبی در سه ماهه چهارم سال ۱۴۰۳، ۰.۶ درصد رشد کرد که این رشد عمدتاً به دلیل بهبود در بخش معدن و کشاورزی بود. با این حال، نرخ بیکاری بالا و کمبود زیرساخت‌ها همچنان به عنوان چالش‌های اصلی باقی مانده‌اند.
نیجریه، به عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد آفریقا، رشد ۲.۸ درصدی در تولید ناخالص داخلی را تجربه کرد که این رشد به دلیل افزایش قیمت نفت و بهبود امنیت در منطقه دلتای نیجر بود. بانک مرکزی نیجریه نیز نرخ بهره را ۱ درصد افزایش داد تا تورم را کنترل کند که در حال حاضر در سطح ۲۲.۵ درصد قرار دارد.
آمریکای لاتین: تورم کاهش یافت
آمریکای لاتین عملکرد اقتصادی متناقضی را در هفته گذشته تجربه کرد. نرخ تورم برزیل به ۴.۲ درصد کاهش یافت که این کمترین سطح در سه سال گذشته است و این موضوع به بانک مرکزی این کشور اجازه داد تا نرخ بهره را ۰.۵ درصد کاهش دهد. شاخص بورس بووسپا نیز ۲.۱ درصد افزایش یافت که نشان‌دهنده خوش‌بینی در سرمایه‌گذاران بود.
با این حال، آرژانتین همچنان با تورم نوسانی دست و پنجه نرم می‌کند. قیمت‌ها در این کشور به صورت ماهانه ۱۲ درصد افزایش یافتند. دولت این کشور یک برنامه جدید ریاضتی اعلام کرد که شامل کاهش هزینه‌های عمومی و حذف یارانه‌ها برای تثبیت اقتصاد است.
اقتصاد مکزیک نیز در ژانویه ۰.۵ درصد رشد کرد که این رشد به دلیل افزایش قوی در حواله‌های ارسالی و صادرات صنعتی بود. با این حال، نگرانی‌ها درباره افزایش سطح بدهی‌های عمومی، خواستار اصلاحات مالی شده است.
خاورمیانه: نفت نوسانی در پی تنش‌های ژئوپلیتیکی
خاورمیانه شاهد نوسانات قابل توجهی در قیمت نفت بود. قیمت نفت برنت بین ۸۵ تا ۹۰ دلار در هر بشکه در نوسان بود. اوپک پلاس نیز از کاهش تولید به میزان ۱ میلیون بشکه در روز خبر داد تا قیمت‌ها را تثبیت کند که این تصمیم به دلیل ضعف در تقاضای جهانی اتخاذ شد.
اقتصاد غیرنفتی عربستان سعودی در سال ۱۴۰۳، ۵.۱ درصد رشد کرد که این رشد عمدتاً به دلیل سرمایه‌گذاری در بخش‌های گردشگری و فناوری بود. امارات متحده عربی نیز رشد قوی را گزارش کرد و بخش املاک و مستغلات دبی با افزایش ۱۵ درصدی در معاملات همراه بود.
بخش ویژه: اقتصاد ایران تحت فشار
اقتصاد ایران در هفته گذشته با چالش‌های فزاینده‌ای روبرو بود. نرخ تورم سالانه این کشور به ۴۵ درصد رسید و ارزش ریال ایران نیز به کمترین سطح تاریخی خود سقوط کرد. این کاهش ارزش عمدتاً به دلیل تحریم‌های ادامه‌دار و کاهش صادرات نفت بود. دولت ایران نیز مجموعه‌ای از اقدامات از جمله کنترل ارز و پرداخت یارانه برای کالاهای اساسی را برای مهار تورم اعلام کرد.
با این وجود، بخش فناوری ایران مقاومت خود را نشان داد و استارت‌آپ‌های این کشور ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی جذب کردند. دولت ایران همچنین قراردادی ۵ میلیارد دلاری با روسیه برای توسعه میادین نفتی دریای خزر امضا کرد که هدف آن افزایش تولید و درآمد است.
با این حال، تحلیلگران هشدار می‌دهند که بدون اصلاحات اساسی و کاهش تحریم‌ها، اقتصاد ایران همچنان با مشکلات جدی روبرو خواهد بود. صندوق بین‌المللی پول (IMF) نیز پیش‌بینی رشد اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۴ را به ۱.۲ درصد کاهش داده است که این رقم در سال ۱۴۰۳، ۲.۵ درصد بود.
بررسی تغییرات قیمت طلا و ارز در بازار ایران
در هفته گذشته، بازار طلا و ارز در ایران نوسانات قابل توجهی را تجربه کرد. قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی به 69,770,000 تومان رسید که نشان‌دهنده کاهش 0.6 درصدی نسبت به هفته قبل است. همچنین، هر گرم طلای ۱۸ عیار با قیمت 6,473,500 تومان معامله شد که افزایش 1.2 درصدی را نشان می‌دهد.
در بازار ارز، نرخ دلار آمریکا به 90,820 تومان رسید که نسبت به هفته گذشته 3 درصد افزایش داشته است.
تهیه شده در مرکز شتاب تبریز- TAC