در بازه زمانی 25 دی تا 2 بهمن 1403، اقتصاد جهانی شاهد تحولات مهمی در مناطق مختلف بود. در اروپا، تغییرات سیاسی بر اقتصاد تأثیر گذاشت، در حالی که آسیا شاهد مشارکتهای استراتژیک در حوزه انرژی و پویاییهای تجاری بود. آمریکا با تغییرات رهبری که استراتژیهای اقتصادی را تحت تأثیر قرار داد، مواجه شد و خاورمیانه شاهد تعمیق اتحاد میان کشورها در مواجهه با تحریمها بود. طی هفته گذشته، اقتصاد ایران با چالشهایی مانند کاهش رشد اقتصادی، کمبود انرژی و نوسانات در بازار طلا و ارز مواجه شد.
اروپا
در اروپا، رویدادهای سیاسی تأثیر قابل توجهی بر سیاستهای اقتصادی داشتند. انتخابات پارلمانی گرجستان با پیروزی حزب حاکم به پایان رسید، نتیجهای که در مسکو مورد استقبال قرار گرفت. این نتیجه ممکن است بر استراتژیها و همگراییهای اقتصادی منطقهای تأثیر بگذارد.
در آلمان، میراث آنگلا مرکل، صدراعظم پیشین، مورد بحث و بررسی قرار گرفت و انتقاداتی مبنی بر عدم انجام اصلاحات در طول ۱۶ سال زمامداری او مطرح شد. این رکود اکنون بر آلمان و اتحادیه اروپا تأثیر گذاشته و ممکن است رشد اقتصادی و رقابتپذیری را تحت تأثیر قرار دهد.
آسیا
آسیا شاهد تغییرات قابل توجهی در تجارت انرژی و اتحادهای ژئوپلیتیکی بود. واردات نفت خام چین از روسیه در سال 1403 به رکورد جدیدی رسید و با افزایش ۱ درصدی نسبت به سال قبل، به حدود ۲.۱۷ میلیون بشکه در روز رسید. در مقابل، واردات از عربستان سعودی ۹ درصد کاهش یافت که نشاندهنده ترجیح استراتژیکی چین برای نفت روسیه با تخفیف است.
اندونزی به تقویت موقعیت خود در صنعت نیکل ادامه داد و از تقاضای جهانی بهرهبرداری کرد. تمرکز این کشور بر ملیگرایی منابع با هدف تقویت رشد اقتصادی است، هرچند که با چالشهایی در توازن عرضه و تقاضا مواجه گردیده است.
آمریکا
در ایالات متحده، اقتصاد نشانههایی از ثبات را نشان داد که میتواند بر انتخابات ریاستجمهوری آینده تأثیر بگذارد. شاخصهای اقتصادی مثبت ممکن است موقعیت دولت فعلی را تقویت کند.
با این حال، ایالات متحده با چالشهایی در حفظ رهبری خود در صحنه جهانی مواجه است. منتقدان به ضعفهای احتمالی اشاره کردند که ممکن است توسط رقبایی مانند چین مورد بهرهبرداری قرار گیرد. شایان ذکر است احتمال اعمال تحریمهای جدید علیه ایران میتواند روابط اقتصادی بینالمللی را بهشدت بیشتر تحت تأثیر قرار دهد.
خاورمیانه
خاورمیانه شاهد تحولات دیپلماتیک و اقتصادی مهمی بود. روسیه و ایران در دی ماه 1403 یک پیمان مشارکت استراتژیک جامع ۲۰ ساله امضا کردند که هدف آن تقویت تجارت، همکاری نظامی و گسترش پروژههای انرژی است. این اتحاد بهدنبال مقابله با تأثیرات تحریمهای غربی و تقویت ثبات منطقهای است. علاوه بر این، روسیه اعلام کرد که قصد دارد یک خط لوله گاز به ایران احداث کند که تا سقف ۵۵ میلیارد مترمکعب گاز در سال منتقل خواهد کرد. این پروژه نشاندهنده تعمیق همکاریهای انرژی بین دو کشور است.
اقتصاد ایران
اقتصاد ایران در این دوره با چندین چالش مواجه شد. بانک مرکزی ایران گزارش داد که رشد اقتصادی در بهار 1403 به ۳.۲ درصد رسید که تقریباً نصف نرخ رشد ۵.۷ درصدی در مدت مشابه سال قبل است. این کاهش عمدتاً به کاهش ارزش افزوده از بخش نفت نسبت داده میشود که از ۱۶.۵ درصد به ۹.۵ درصد تقلیل یافته است.
کمبود انرژی فشار بیشتری بر اقتصاد وارد کرد و منجر به تعطیلی کورههای ۲۲ کارخانه سیمان در سراسر کشور شد. این اختلال صنعت ساختوساز را تهدید میکند که یکی از معدود بخشهایی بود که در سال 1403 رشد داشت.
علاوه بر این، ریال ایران به پایینترین سطح خود رسید. این کاهش ارزش، فشارهای تورمی را تشدید کرده و قدرت خرید را کاهش داد که چالشهای قابل توجهی برای ثبات اقتصادی ایجاد کرد.
وضعیت طلا و ارز در ایران
در هفته گذشته، بازار طلا و ارز در ایران نوسانات قابل توجهی را تجربه کرد. قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید به 54,305,000 تومان رسید که نشاندهنده کاهش 0.6 درصدی نسبت به هفته قبل است. همچنین، هر گرم طلای ۱۸ عیار با قیمت 5,279,700 تومان معامله شد که کاهش 0.9 درصدی را نشان میدهد.
در بازار ارز، نرخ دلار آمریکا به 81,020 تومان رسید. این نوسانات در بازار طلا و ارز ناشی از عوامل مختلفی از جمله تحریمهای اقتصادی، کاهش درآمدهای نفتی و بیثباتی سیاسی است که بر اعتماد سرمایهگذاران تأثیر گذاشته و منجر به افزایش تقاضا برای داراییهای امن مانند طلا شده است.
تهیه شده در مرکز شتاب تبریز- TAC