هفته دوم و سوم دی ماه شاهد تحولات چشمگیری در اقتصاد جهانی بود که مسیرهای رشد و چالش‌های متعددی را برای اقتصاد جهان به همراه داشت. صندوق بین‌المللی پول (IMF) پیش‌بینی کرده است که رشد جهانی در سال 1404 به ۳.۲ درصد افزایش خواهد یافت. این دوره با تغییرات سیاستی، محرک‌های اقتصادی و تنش‌های ژئوپلیتیکی نمایان‌تر شد که عملکرد اقتصادی قاره‌های مختلف را تحت تأثیر قرار داد. اقتصاد ایران نیز با چالش‌های اقتصادی جدی مواجه بود که ناشی از فشارهای داخلی و خارجی است.
مروری بر اقتصاد جهانی
طبق پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول، نرخ رشد جهانی پایدار خواهد بود. انتظار می‌رود اقتصادهای پیشرفته، رشد ملایمی از میزان ۱.۶ درصد در سال 1402 به ۱.۸ درصد در سال 1404 و 1403 را تجربه کنند. در مقابل، بازارهای نوظهور و اقتصادهای در حال توسعه ممکن است با کاهش جزئی از ۴.۳ درصد در سال 1402 به ۴.۲ درصد در سال‌های 1403 و 1404 مواجه شوند. روند کاهش تورم ادامه دارد و پیش‌بینی می‌شود تورم کلی جهان در سال 1404 به ۴.۴ درصد کاهش یابد.
تحولات اقتصادی منطقه‌ای
آمریکای شمالی
ایالات متحده آمریکا
اقتصاد ایالات متحده ثبات قابل توجهی در برابر تغییرات جهانی داشته است و نرخ رشد اقتصادی ۲.۸ درصدی در سه‌ماهه سوم سال جاری میلادی با پیش‌بینی‌های کل سال مطابقت داشت. پیش‌بینی‌ها برای سال 1404 نشان می‌دهد که ثبات در رشد اقتصادی ادامه خواهد داشت. با این حال، تغییرات احتمالی در سیاست‌ها، از جمله تعرفه‌های پیشنهادی توسط دولت جدید، می‌تواند فشارهای تورمی را افزایش داده و بر رشد اقتصادی تأثیر بگذارد.
اروپا
بریتانیا
انتظار می‌رود اقتصاد بریتانیا در سال 1404 بهبود یابد، با وجود پیش بینی خوش بینانه در خصوص بهبود اقتصاد بریتانیا، این کشور با دو چالش اقتصادی مواجه خواهد بود. پایداری تورم از یک سو و از سوی دیگر، محدودیت‌های مالی ممکن است به افزایش بیشتر مالیات توسط وزارت خزانه‌داری منجر شود. مدیریت این دو چالش می‌تواند پیش بینی ها رو برآورده کند.
منطقه یورو
منطقه یورو همچنان با رکود مواجه است و انتظار می‌رود رشد اقتصادی در این منطقه همچنان کند باقی بماند. مسائل ساختاری در دولت آلمان و تنش‌های ژئوپلیتیکی به این وضعیت اقتصادی سرعت می‌بخشند.
آسیا
چین
اقتصاد چین در سال 1403 به رشد حدود ۵ درصدی دست یافت که با هدف دولت مطابقت داشت. «شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین اعلام کرده است که برنامه‌های بیشتری برای سیاست‌های کلان اقتصادی و اقدامات محرک جهت مقابله با ضعف تقاضای مصرف‌کننده در سال آینده وجود دارد.
ژاپن
ژاپن به تعادل اقتصادی پایدار خود ادامه می‌دهد و با چالش‌هایی از جمله تنش‌های ژئوپلیتیکی و تغییرات جمعیتی روبه‌رو است. انتظار می‌رود اقتصاد این کشور رشد اندکی داشته باشد، هرچند که با ریسک بالقوه ناشی از پویایی تجارت جهانی مواجه است.
خاورمیانه
ایران
اقتصاد ایران همچنان با چالش‌های جدی از جمله تورم بالا، کمبود انرژی و تأثیر تحریم‌های بین‌المللی دست‌وپنجه نرم می‌کند. بانک جهانی پیش‌بینی کرده است که رشد تولید ناخالص داخلی ایران به طور میانگین سالانه ۲.۸ درصد در سال‌های 1404 تا 1405 کاهش یابد. عواملی مانند کاهش تقاضای جهانی، تحریم‌ها و تنش‌های ژئوپلیتیکی در این کاهش رشد اقتصادی نقش دارند.
اقیانوسیه
استرالیا و نیوزیلند
هر دو اقتصاد با نرخ بالای تورم و بهره مواجه هستند که عدم قطعیت در آینده اقتصادی آن‌ها را ایجاد کرده است. اعمال تعرفه‌های احتمالی گسترده توسط ایالات متحده می‌تواند بر این اقتصادهای وابسته به تجارت تأثیر بیشتری بگذارد.
نتیجه‌گیری
هفته سوم دی ماه 1403 نشان‌دهنده محیط اقتصادی پیچیده جهانی است که در آن مناطق مختلف با چالش‌ها و فرصت‌های منحصر به فردی روبه‌رو هستند. در حالی که برخی از اقتصادها ثبات و رشد اقتصادی را نشان می‌دهند، برخی دیگر با رکود مواجه‌اند. تصمیمات سیاست‌گذاری، تحولات ژئوپلیتیکی و استراتژی‌های اقتصادی داخلی نقش‌های کلیدی در شکل‌دهی مسیر اقتصاد جهانی در ماه‌های آینده ایفا خواهند کرد.
تهیه شده در مرکز شتاب تبریز- TAC