اقتصاد جهانی همچنان با چالش‌هایی روبرو است که ناشی از تنش‌های ژئوپلیتیکی، فشارهای تورمی و تفاوت‌های رشد اقتصادی در مناطق مختلف جهان است. پیش‌بینی‌ها برای سال ۲۰۲۴ نشان‌دهنده کاهش جزئی در رشد جهانی به ۲.۹ درصد است. تجزیه‌ی ژئو-اقتصادی و تنش‌های ژئوپلیتیکی ریسک‌ها و بی‌ثباتی‌های اقتصادی را افزایش داده‌اند. این نوشته نگاهی دقیق به چشم‌انداز اقتصادی جهان در نقاط مختلف قاره‌ها دارد و به مسائل کلیدی نظیر پویایی تجاری، روند تورم، و تفاوت‌های رشد اقتصادی منطقه‌ای می‌پردازد.
نمای کلی جهانی
دیدگاه اقتصاددانان ارشد مجمع جهانی نشان می‌دهد که فعالیت‌های اقتصادی جهانی همچنان کند است و شرایط مالی سخت و شکاف‌های ژئوپلیتیکی، چشم‌انداز اقتصادی را تیره کرده‌اند. حدود ۵۶ درصد از اقتصاددانان ارشد مورد بررسی پیش‌بینی می‌کنند که اقتصاد جهانی امسال تضعیف شود، در حالی که تنها ۴۳ درصد انتظار شرایط ثابت یا قوی‌تر را دارند. همچنین صندوق بین‌المللی پول (IMF) کاهش جزئی در رشد جهانی به ۲.۹ درصد در سال ۲۰۲۴ را پیش‌بینی می‌کند که نسبت به ۳ درصد سال ۲۰۲۳ کمتر است.
ریسک‌های کلیدی جهانی
۱. تنش‌های ژئوپلیتیکی: درگیری‌های مداوم در اوکراین و تنش‌ها در خاورمیانه همچنان تهدیدی برای ثبات اقتصادی هستند، به‌ویژه در بخش‌های غذا و انرژی. محدودیت‌های تجاری افزایش‌یافته و تجزیه ژئو-اقتصادی احتمالاً بی‌ثباتی را افزایش خواهد داد، در این میان برآورد زیان تولید ناخالص داخلی جهانی تا ۷ درصد محاسبه شده است.
2. تورم و شرایط مالی: در حالی که انتظارات تورمی در تمامی مناطق تا حدی کاهش یافته، شرایط مالی همچنان با محدودیت مواجه است. بانک‌های مرکزی با چالش مدیریت پایان نرخ‌های بهره پایین پس از بحران مالی مواجه هستند، در این حال، باید ریسک‌های ناشی از رکود احتمالی را مدیریت کنند.
3. تجزیه ژئو-اقتصادی: هفت نفر از ده اقتصاددان ارشد انتظار دارند که تجزیه ژئو-اقتصادی در سال ۲۰۲۴ تسریع شود. این موضوع احتمالاً منجر به افزایش بومی‌سازی، تقویت بلوک‌های ژئو-اقتصادی و تعمیق شکاف میان شمال و جنوب جهانی خواهد شد.
تحلیل منطقه‌ای
آسیا
چین: چشم‌انداز رشد اقتصادی چین با کاهش قابل توجهی نسبت به سال‌های گذشته، به سمت تاریکی پیش می‌رود. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که رشد اقتصادی چین می‌تواند در کندترین میزان خود از سال ۱۹۹۰ باشد که بر زنجیره‌های ارزش جهانی و کشورهایی که به تجارت با چین وابسته هستند تأثیر بگذارد.
جنوب و شرق آسیا: انتظار می‌رود فعالیت در این مناطق با توجه به بنیادهای اقتصادی قوی و فعالیت بازارهای نوظهور همچنان قوی بماند. با این حال، تأثیر احتمالی کندی رشد اقتصادی چین همچنان به عنوان یک نگرانی بزرگ برای این منطقه مطرح است.
اروپا
چشم‌انداز اقتصادی: چشم‌انداز اقتصادی در اروپا به طور قابل توجهی تضعیف شده و انتظارات برای تقویت رشد اقتصادی کمرنگ شده و تضعیف شده است. تنش‌های ژئوپلیتیکی و تأثیر جنگ اوکراین به همراه چالش‌هایی مانند تورم و کمبود انرژی، همچنان چشم‌انداز اقتصادی منطقه را تحت فشار قرار می‌دهند. در این راستا، روابط تجاری اروپا همراه با تلاش‌هایی برای تقویت بلوک‌های تجاری و کاهش وابستگی به منابع اصلی برای واردات کالای اساسی، تحت تأثیر تنش‌های ژئوپلیتیکی و محدودیت‌های تجاری قرار گرفته است،
آمریکای شمالی
ایالات متحده همچنان در حال طی کردن چالش‌های اقتصادی ناشی از تورم، بی ثباتی بازار کار و عدم قطعیت‌های ژئوپلیتیکی است. بازار کار نقش حیاتی در تعیین سیاست پولی و رشد اقتصادی دارد.
آفریقا
سرمایه‌گذاری در سلامت مادر و کودک به عنوان یک عامل کلیدی در رشد اقتصادی و رفاه برجسته شده است. ابتکارات اقتصادی و سرمایه‌گذاری در بهداشت و آموزش به عنوان عوامل حیاتی برای افزایش تولید ناخالص داخلی و پیشرفت بلندمدت محسوب می‌شوند.
چشم‌انداز اقتصادی
اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۴ با ویژگی‌هایی همچون رشد کند اقتصادی، فشارهای تورمی و افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی، انتظار می‌رود که همچنان نامشخص باقی بماند. در حالی که برخی مناطق نشانه‌هایی از مقاومت و پتانسیل رشد نشان می‌دهند، ریسک رکود و تجزیه اقتصادی همچنان مهم باقی مانده‌اند. سیاست‌گذاران و کسب‌وکارها باید این چشم‌انداز پیچیده یاد شده را با نیاز به ثبات اقتصادی که همراه با چالش‌های ناشی از عدم قطعیت‌های ژئوپلیتیکی و مالی است را مدیریت کنند.
این نوشته دیدگاهی جامع از وضعیت کنونی اقتصاد جهانی ارائه می‌دهد و به عوامل کلیدی‌ای که نتایج اقتصادی را در نقاط مختلف قاره‌ها شکل می‌دهند می‌پردازد.
تهیه شده در مرکز شتاب تبریز (TAC)