تاریخ : سه شنبه 20 شهريور 1403
کد 5100

مروری بر اقتصاد جهانی در هفته‌ای که گذشت (از تاریخ 3 لغایت 10 سپتامبر 2024)

در طول هفته گذشته، اقتصاد جهانی ترکیبی از ثبات و آسیب‌پذیری را نشان داد. در ایالات متحده، با وجود میزان بالای بدهی‌های خانوارها و کنترل تورم، نشانه‌هایی از کاهش رشد در بازار کار مشاهده شد. در چین، بهبود اقتصادی به دلیل ضعف تقاضای داخلی با چالش‌هایی مواجه است، در حالی که اروپا همچنان با مشکلات رشد اقتصادی و تورم دست و پنجه نرم می‌کند. بازارهای نوظهور همچون هند و مکزیک نیز روندهای متفاوتی از خود نشان دادند که باعث تفاوت در سیاست‌های بانک‌های مرکزی آن‌ها شد. این گزارش جزئیات کاملی از این تحولات را ارائه می‌دهد و به بررسی آمارهای مهم و واکنش‌های سیاستی می‌پردازد.
ایالات متحده: ثبات در میان چالش‌ها
اقتصاد ایالات متحده نشانه‌های ثبات را نشان می‌دهد. بدهی خانوارها به 17 تریلیون دلار در سه‌ماهه دوم 2024 رسید. با این حال، نرخ نکول در 3.2% ثابت ماند، که نشان می‌دهد بیشتر خانوارها به خوبی از عهده بدهی‌های خود بر می‌آیند. طبق گزارش بانک فدرال رزرو نیویورک، مانده کارت‌های اعتباری نسبت به سه‌ماهه قبل 1.5% افزایش داشته است. اما بازار کار نشانه‌هایی از کاهش رشد را نشان می‌دهد، به‌طوری‌که نرخ بیکاری به 3.8% در آگوست افزایش یافت و برخی از تحلیل‌گران پیش‌بینی کاهش اشتغال در آینده نزدیک را دارند.
انتظار می‌رود که بانک فدرال رزرو ایالات متحده در سپتامبر نرخ بهره را 0.25% کاهش دهد تا به تحریک فعالیت‌های اقتصادی کمک کرده و تورمی که در حال حاضر حدود 3.2% است، همچنان کنترل شود. این اقدام به تحریک هزینه‌های مصرف‌کننده که تقریباً 70% از تولید ناخالص داخلی ایالات متحده را تشکیل می‌دهد، کمک خواهد کرد.

چین: تورم و ضعف تقاضا
اقتصاد چین وضعیت ترکیبی را ارائه می‌دهد. شاخص قیمت‌های مصرف‌کننده در جولای 2024 میزان 0.5% افزایش یافت که بیشتر از پیش‌بینی 0.3% بود. افزایش شدید قیمت مواد غذایی به‌خصوص سبزیجات (با 12% افزایش) و گوشت (با 5% افزایش) از عوامل اصلی این افزایش بود. با این حال، هسته تورم (بدون احتساب غذا و انرژی) تنها 0.4% رشد داشت که کوچک‌ترین افزایش از ژانویه 2024 محسوب می‌شود.
ضعف مداوم تقاضا همچنان چالش اصلی است. تولید صنعتی در آگوست به میزان 3.7% رشد کرد که کمتر از انتظار 4.3% بود، و بخش خدمات نیز رشد ضعیفی را تجربه کرد. با این وجود، دولت چین از اجرای اقدامات محرک گسترده اجتناب کرده و بیشتر بر حمایت‌های هدفمند از صنایع کلیدی تمرکز کرده است.
 
اروپا: ادامه روند کند رشد اقتصادی
اقتصاد اروپا همچنان با مشکلاتی مواجه است. رشد تولید ناخالص داخلی منطقه یورو در سه‌ماهه دوم 2024 به نرخ سالانه 0.6% کاهش یافت که بسیار کمتر از متوسط جهانی بود. آلمان، بزرگترین اقتصاد این بلوک، در آگوست 0.3% افزایش تولید صنعتی را گزارش کرد، در حالی که سفارشات داخلی به میزان 3.9% بالا رفت. با این حال، تقاضای خارجی تنها 0.4% افزایش داشت.
بانک مرکزی اروپا (ECB) در حال ارزیابی کاهش بیشتر نرخ بهره است. پس از افزایش نرخ‌ها به 4% در اوایل سال جاری، اگر روند کاهش تورم ادامه یابد، سیاست‌گذاران احتمال کاهش 0.25% نرخ بهره را مطرح کرده‌اند. تورم در منطقه یورو در آگوست 5.2% بود که از میزان 7.5% در سال 2023 کاهش یافته اما همچنان بالاتر از هدفگذاری 2% بانک مرکزی اروپا است.

آسیا-خاورمیانه: تعدیل سیاست‌ها و چشم‌انداز رشد
بانک مرکزی ژاپن اعلام کرد که برنامه‌های افزایش نرخ بهره را پس از افزایش 0.1% در ژوئیه 2024 ادامه خواهد داد، که منجر به نوساناتی در بازارهای مالی آسیا شد. اقتصاد ژاپن با رشد 2.1% تولید ناخالص داخلی در سه‌ماهه دوم سال 2024، نشانه‌هایی از بهبود اقتصادی را نشان می‌دهد، اما همچنان به شدت به تقاضای خارجی به‌ویژه از چین وابسته است. از سوی دیگر، بانک مرکزی استرالیا نرخ بهره را در میزان 4.35% ثابت نگه داشت، با توجه به نگرانی‌های مربوط به تورم که در حال حاضر 6.3% است. این رویکرد محافظه‌کارانه منعکس‌کننده ماهیت شکننده بهبود اقتصادی این کشور است.
 
آمریکای لاتین و بازارهای نوظهور: عملکردهای متنوع 
در مکزیک، بانک مرکزی با کاهش غیرمنتظره 25 واحد پایه در نرخ بهره کلیدی خود به 10.75%، بازارها را شگفت‌زده کرد. این اقدام برخلاف پیش‌بینی‌ها بود و به دلیل فشارهای تورمی‌ای رخ داد که باعث شد قیمت‌های مصرف‌کننده در آگوست به میزان 5.1% افزایش یابد، در حالی که در جولای این میزان 4.8% بود.
در هند، بانک مرکزی (RBI) نرخ بهره اصلی خود را در نرخ 6.50% بدون تغییر نگه داشت و این نهمین دوره متوالی سیاست‌گذاری بود که بدون تغییر انجام شد. بانک مرکزی هند بار دیگر تأکید کرد که هدفش کاهش تورم به 4% است، اما تورم همچنان به دلیل افزایش قیمت غذا و سوخت، به میزان 6.7% ثابت مانده است.
 
چشم‌انداز جهانی: خوش‌بینی، احتیاط و ریسک
با وجود تفاوت‌های منطقه‌ای، چشم‌انداز جهانی همچنان خوش‌بینانه است. طبق یک نظرسنجی اخیر از مجمع جهانی اقتصاد، بیش از 80% از اقتصاددانان ارشد پیش‌بینی می‌کنند که اقتصاد جهانی در طول سال 2024 یا تقویت خواهد شد یا در وضعیت ثابت باقی خواهد ماند. با این حال، ریسک‌های ژئوپلیتیکی همچنان بر اقتصاد جهانی سایه افکنده‌اند. ادامه درگیری در اوکراین، افزایش تنش‌ها بین چین و ایالات متحده و بی‌ثباتی سیاسی در آمریکای لاتین و آفریقا انتظار می‌رود به بی‌ثباتی اقتصادی در جهان دامن بزند، به طوری که 97% از اقتصاددانان، ژئوپلیتیک را به عنوان یک عامل کلیدی ریسک ذکر کرده‌اند.
اقتصاد جهانی در وضعیت حساسی قرار دارد و تفاوت‌های واضحی در عملکرد منطقه‌ها دیده می‌شود. در حالی که ایالات متحده و بخش‌هایی از آسیا نشانه‌هایی از ثبات اقتصادی را نشان می‌دهند، اروپا با رشد کند مواجه است و بازارهای نوظهوری مانند مکزیک و هند با فشارهای تورمی دست و پنجه نرم می‌کنند. بانک‌های مرکزی در سراسر جهان در حال تعدیل سیاست‌های خود هستند تا تعادلی بین تحریک رشد و کنترل تورم برقرار کنند. ماه‌های آینده برای سیاست‌گذاران و کسب‌وکارها از اهمیت حیاتی برخوردار است تا در این دینامیک‌های پیچیده اقتصادی، مسیری به سوی رشد پایدار پیدا کنند.

تهیه شده در مرکز شتاب تبریز- (TAC)