جلسه کارگروه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان با حضور نمایندگانی از اداره کل صنعت، معدن و تجارت استان، اداره کل گمرک تبریز، اداره کل استاندارد استان، اداره کل دامپزشکی استان، معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی تبریز، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی استان، انجمن صنایع غذایی استان، انجمن آزمایشگاه‌های همکار آزمون، انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات هیدروکربنی استان و کمیسیون کارآفرینی، اقتصاد دانش‌بنیان و بهبود محیط کسب‌وکار در اتاق بازرگانی تبریز برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی تبریز، نسرین درخشانی، مسئول دبیرخانه شورای گفتگو، در ابتدای این جلسه گفت: هدف از این نشست بررسی مشکلات استاندارد صنایع غذایی استان و صنعت فرآورده‌های نفتی استان و ارائه پیشنهاد عملی برای طرح در صحن اصلی شورای گفتگوی استان است.
وی ضمن تأکید بر لزوم تفویض اختیار صدور کد استاندارد به استان‌ها گفت: در شرایط تحریمی، بهتر است دولت انعطاف بیشتری در وضع و اجرای قوانین و بخشنامه‌های مرتبط با حوزه تجارت به خرج دهد تا شرایط توسعه صادرات در حوزه‌های مختلف تولید اتفاق افتد.
درخشانی همچنین گفت: موازی‌کاری‌ها در حوزه اخذ استاندارد محصولات صنایع غذایی با نهادهای مربوطه و ضوابط مرتبط با تغییر اندازه و رنگ لوگو در لفاف‌های بسته‌بندی از دیگر چالش‌های صنایع غذایی استان است که بایستی اصلاح گردد.
لزوم تفویض اختیارات استانداردسازی به استان‌ها
مهدی خدادادی، دبیر انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات هیدروکربنی استان نیز در این نشست به مشکلات مرتبط با دریافت کد استاندارد فرآورده‌های نفتی صادراتی اشاره کرد و از انجام اقداماتی جهت حل این مشکلات خبر داد.
وی با اشاره به مسائل مربوط به صادرات اسپری و روغن‌های صنعتی تشریح کرد: بر اساس مصوبه استانی، در صورتی که حق و حقوقی از دولت کسر نشده باشد، دولت نمی‌تواند تا اخذ نتیجه استعلامات مربوطه ضمانت‌نامه اخذ کند. حتی در این زمینه تعزیرات حکومتی نیز اعلام کرده است، که در صورت ارجاع، پرونده‌ها تبرئه خواهند شد و اداره کل گمرک موظف به اجرای این مصوبه است، با این حال متأسفانه این مصوبه در خصوص بازه زمانی 1401/11تا 1402/12 که کد عمومی وجود ندارد، اجرایی نشده است.
خدادادی افزود: صادرات اسپری در سایر استان‌ها آزاد است و تنها با بررسی اسناد منشأ اقدام می‌کنند. در مورد روغن‌های صنعتی، قبل از اسفند سال 1401 فقط مواد یارانه‌ای بررسی می‌شد، ولی در دستورالعمل جدید این موضوع نیز مشمول استانداردسازی شده است. این امر باعث کاهش صادرات شده است
خدادادی اضافه کرد: برای بررسی تعیین ماهیت وجود مواد یارانه‌ای، هنگامی که ماده مورد نظر هنگام صادرات به آزمایشگاه ارسال می‌شود، تمام آیتم‌های کالاهای استاندارد اجباری مورد بررسی قرار می‌گیرد و هزینه‌های مضاعف برای واحد تولیدی تحمیل می‌شود.
کمبود آزمایشگاه در استان
علیرضا سیفی، دبیر کارگروه تعیین ماهیت فرآورده‌های نفتی استان آذربایجان شرقی با اشاره به کمبود آزمایشگاه در استان گفت: اگر منابع حاصل از کارمزد کارگروه تعیین ماهیت در اختیار استان قرار بگیرد، می‌توانیم به ایجاد آزمایشگاه اقدام کنیم تا در مواقع لزوم نیاز به ارسال به آزمایشگاه‌های دیگر استان‌ها نبوده و انجام امور تسریع شود.
در ادامه، مهدی رنجبر، مسئول کمیته حقوقی کمیسیون کارآفرینی، اقتصاد دانش‌بنیان و بهبود محیط کسب‌وکار، به اهمیت تعیین ماهیت کالاها و هزینه‌های مرتبط با آن اشاره کرد.
مشکلات مربوط به موازی‌کاری در حوزه صادرات محصولات غذایی
فهیمه دخانچی، نماینده انجمن صنایع غذایی استان آذربایجان‌شرقی در این نشست مشکلات مربوط به موازی‌کاری اداره استاندارد، اداره نظارت بر مواد غذایی و اداره دامپزشکی را مطرح کرد و خواستار تسهیل صادرات محصولات غذایی شد.
وی با اشاره به بحث دریافت آرم حلال و حساسیت کشورهای عربی به این موضوع گفت: در مواردی که با شرکت‌های خارجی طرف قرارداد هستیم، تهیه کد تک‌تک موارد برای اثبات حلال بودن، عملاً امکان‌پذیر نیست. حتی بیشتر کالاها به دلیل تحریم‌های موجود، به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شود و نمی‌توانیم حلال بودن آن‌ها را ثابت کنیم. با این شرایط کاهش صادرات صنایع غذایی دور از انتظار نخواهد بود.
دخانچی گفت: اداره استاندارد اجبار کرده است علامت استاندارد در قسمت اصلی لیبل محصولات چاپ شود که بعضاً بزرگتر از آرم برند کالا می‌شود و ما به این موضوع معترض هستیم.
ضرورت تفویض اختیارات و افزودن نیروی کار جدید
شهرام کاشانی، معاون اداره کل استاندارد استان آذربایجان شرقی گفت: با وجود اینکه مکاتبات و پافشاری از طرف سازمان ملی استاندارد در خصوص ابعاد علامت استاندارد وجود دارد، ولی در استان همراهی زیادی در این خصوص صورت گرفته است. با توجه به اینکه استاندارد متولی کیفیت است، آرم استاندارد بر آرم‌های دیگر برتری دارد. این موضوع به نحو شایسته طرح مشکل و اطلاع‌رسانی شده است. ولی همچنان مورد پذیرش سیستم مدیریتی مرکز قرار نگرفته است. حتی این موضوع در کارگروه کمیته مقررات زدایی تهران نیز مصوب شد ولی سازمان ملی استاندارد آن را نپذیرفته است.
وی لازمه تفویض اختیارات برای استان‌ها را افزودن نیروی کار جدید عنوان کرد.
چالش‌های اخذ ضمانت‌نامه برای صادرات محصولات نفتی
سید ولی غفاری، نماینده اداره کل گمرک تبریز گفت: ارائه ضمانت‌نامه برای صادرات محصولات و یا مشتقات نفتی مشمول دستورالعملی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز است. بنابراین سازمان کل گمرک ایران در این مورد مخیر نبوده و باید طبق دستورالعمل اقدام کند.
وی افزود: بر اساس قانون تا زمان تعیین ماهیت کالا اجازه ادامه مراحل قانونی در گمرک وجود ندارد. در این راستا به‌منظور تسهیل امور تصمیم‌گیری شد؛ در صورت زمانبر بودن پاسخ استعلام، ترخیص محموله با شرط ضمانت‌نامه انجام گیرد.
ضرورت آموزش و تائید صلاحیت آزمایشگاه‌ها
مجتبی مسعود، رئیس انجمن آزمایشگاه‌های همکار آزمون، در خصوص موضوع مارکینگ و نشانه‌گذاری اظهار داشت: اطلاعات باید نرمال و ابعاد و اندازه مشخص تعریف شود. این موضوعات در استانداردهای بین‌المللی لحاظ شده، اما مواردی که به شکل ظاهر و مسائل سلیقه‌ای مربوط می‌شوند، قابل بحث هستند.
وی بیان کرد: نشانه‌گذاری از چالش‌های اخیر آزمایشگاه‌های همکار بوده است.
وی گفت: وظیفه تعیین ماهیت بر عهده اداره کل استاندارد نیست و آزمایشگاه‌هایی که این وظیفه را بر عهده داشتند، به‌صورت استاد شاگردی آموزش دیده بودند. نتایج این آزمایشگاه‌ها برای اداره استاندارد قابل پذیرش نبود، بنابراین مقرر شد آزمایشگاه‌ها در گمرکات مستقر شوند و مسئولیت تعیین ماهیت را بر عهده بگیرند تا تعرفه گمرک به‌درستی تعیین شود.
مسعود افزود: مرکز ملی آزمایشگاه‌های ایران عضو آیبک شده است و تصمیمات و اقدامات سازمان گواهی‌کننده بین‌المللی مطابق با قوانین بین‌المللی خواهد بود. آزمایشگاه‌های همکار طبق بند آزمون تائید صلاحیت شده‌اند و به تمام موضوعات مارکینگ، مهاجرت، مقاومت و غیره اشراف دارند.
فرایند صادرات مواد غذایی آسان است
جواد پولادفروش، رئیس اداره صادرات و واردات معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی تبریز گفت: فرایند صادرات مواد غذایی در حال حاضر بسیار آسان است. اگر یک واحد تولیدی نسبت به پروانه ساخت اقدام کند، برای صادرات محصول خود با ارائه درخواست به معاونت غذا و دارو و بررسی درخواست آن از طرف معاونت غذا در عرض نیم ساعت مجوز صادرات آن صادر می‌شود.
وی ادامه داد: در معاونت غذا و دارو برای صادرات، شرط آزمون محصول وجود ندارد. اما به‌صورت ادواری، کارشناسان معاونت نسبت به آزمایش محصولات واحدهای تولیدی اقدام کرده و در صورت مشاهده هرگونه مغایرت از ادامه فعالیت یا صادرات جلوگیری به عمل می‌آید.
در پایان این جلسه، مسئول دبیرخانه شورای گفتگو، پس از جمع‌بندی موضوعات مطرح شده، پیشنهادات تفویض اختیار صدور کد استاندارد به استان با جذب نیروی لازم برای اداره استاندارد، تنفیذ دستورالعمل قبلی برای روغن‌های صنعتی، استرداد مبالغ جهت توسعه آزمایشگاه‌های استان، همکاری صنایع غذایی برای رفع موازی‌کاری اداره کل دامپزشکی و استاندارد و هماهنگی اداره استاندارد برای تعیین منشاء مواد اولیه تولید محصولات با نشان حلال را مطرح کرد.