بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی تخصصی صنایع فولاد، متالورژی، ریخته‌گری، آهنگری، معادن فلزی، ماشین‌آلات و صنایع وابسته ایران-تبریز ۱۴۰۳ تحت عنوان متافو تبریز به کار خود پایان داد. این دوره از نمایشگاه به شهادت شرکت‌کنندگان یکی از بهترین و متفاوت‌ترین نمایشگاه‌های متافو را تجربه کرد. نمایشگاهی که با استقبال قابل توجه شرکت‌های معتبر داخلی و منطقه‌ای و بازدیدکنندگان روبرو شد. نشستن پای درد و دل فعالین بزرگترین و ارزآورترین صنعت استان آذربایجان‌شرقی فرصتی برای بیان چالش‌ها و راهکارهای برون‌رفت از شرایط فعلی از نگاه صنعتگران بود.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی تبریز، این رویداد نه‌تنها فرصتی برای نمایش آخرین دستاوردهای صنایع مرتبط بود، بلکه به بستری برای تبادل نظر و همکاری بین صنعتگران و متخصصان این حوزه تبدیل شد. با توجه به استقبال گسترده و تجربیات مثبت شرکت‌کنندگان، نمایشگاه متافو تبریز توانست جایگاه ویژه‌ای در بین نمایشگاه‌های تخصصی صنعتی ایران کسب کند.
حال صنعت فولاد خوب نیست
امید اسمعیل ظفر، عضو هیئت مدیره انجمن فولاد آذربایجان و رئیس کمیسیون معادن و فلزات اتاق بازرگانی تبریز، با بیان اینکه وضعیت صنعت فولاد خوب نیست، گفت: تصمیماتی که برای این صنعت گرفته می‌شود نهایتاً دست و پاگیر و حتی زمین‌گیر کننده فعالان این عرصه است و متأسفانه کسانی که مسبب شرایط فعلی هستند بدون پاسخگویی نسبت به آسیب‌ها و عواقب تصمیمات خود کنار می‌روند. حال آنکه تصمیمات آنها در عمل و در نقطه مقابل شعار چندسال اخیر و فرمایشات مقام معظم رهبری در تاکید بر حمایت از تولید و رشد تولید است.
وی تصریح کرد: در صورت عدم پاسخ‌دهی از سوی متولیان امر، مسأله را از طریق مشاور اقتصادی بیت رهبری پیگیری کرده و کسانی را که عامل مشکل‌آفرینی و به تعطیلی کشاندن واحدهای تولیدی هستند، مجبور به جواب‌دهی خواهیم کرد.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تبریز افزود: متأسفانه در سال‌های اخیر تصمیم‌گیری برای حوزه صنعت، به ویژه فولاد، بدون مشورت گرفتن از فعالان این حوزه و توسط افرادی که هیچ تخصصی در این حوزه ندارند، گرفته می‌شود.
ظفر ادامه داد: اقتصاد دستور بردار نیست. نمی‌شود با تأکید بر تداوم شرایط فعلی به بهبود وضعیت امیدوار بود و چه بسا اتفاقاتی نظیر چای دبش و امثال آن تکرار شود.
رئیس کمیسیون معادن و فلزات اتاق بازرگانی تبریز با اشاره به دستورالعمل برگشت ارز نیمایی تأکید کرد: ما زیر این رانت نخواهیم رفت و همچنان به تحریم صادرات ادامه خواهیم داد تا این رانت از جیب من تولید کننده پخش نشود.
بازارسوزی به جای بازارسازی
عضو هیئت مدیره انجمن نوردکاران کشور با اشاره به جنگ روسیه و اوکراین خاطر نشان کرد: این دو کشور بزرگترین تولید کننده فولاد جهان بودند که در حال حاضر دیگر در بازار حضور ندارند، اما سیاست‌گذاران ما به جای بازارسازی و توسعه نقش ایران در بازار های جهانی در عمل دست به دشمنی با صنعت داخلی زده‌اند.
ظفر گفت: در سایه تصمیمات نابخردانه ظرفیت فولاد در بحث ارز آوری از دست می‌رود.
وی ادامه داد: ما امروزه ۳۲ میلیون تن تولید فولاد داریم که در بهترین شکل ممکن تنها ۱۴ میلیون آن در کشور مصرف می‌شود و این بدان معناست که صادرات مازاد تولید یک مزیت برای صنعت فولاد به شمار می رود.
وی در ارزیابی خود از نمایشگاه بیست و یکم تبریز متافو گفت: امسال شاهد رشد کمی و کیفی نمایشگاه و حضور شرکت‌های بزرگ و صاحب نام در حوزه فولاد در این نمایشگاه بودیم. اتفاق مبارکی که به مدد ورود انجمن فولاد آذربایجان رقم خورد.
تک نرخی شدن ارز راهگشای صنعت و صادرات
یعقوب دلال قدیم، عضو هیئت رئیسه انجمن فولاد آذربایجان، مهمترین چالش فعلی صنعتگران و تولیدکنندگان حوزه فولاد استان را صادرات دانست و اظهار داشت: نمی‌شود کالایی را به قیمت یک هزار دلار بخرید و مجبور به فروش آن به نرخ ۷۰۰ دلار باشید. هیچ عقل سلیمی این رویه را نمی‌پذیرد که منِ تولیدکننده مواد اولیه را با ارز آزاد بخرم و موقع صادرات مجبور به فروش به قیمت ارز نیمایی باشم. تنها سود این کار به کشورهای مقصد می‌رسد.
وی تأکید کرد: بخشنامه‌های خلق‌الساعه از زمان دولت روحانی به یادگار مانده و متأسفانه در دولت آقای رئیسی هم ادامه داشته و تنها معنای این بخشنامه‌های غیر کارشناسی تعطیلی واحدهای صنعتی است.
دلال قدیم با طرح این سؤال که "در کشور ما دغدغه تولید است یا فروش؟" نسبت به محدودیت‌های انرژی برای صنعت اعتراض کرد و گفت: "یک نگاه کوتاه و تأمل در برق مصرفی مراکز خرید کافی است تا بپرسید ارزش افزوده و سودآوری مراکز خرید چه میزان است که شامل محدودیت‌های مصرف انرژی نمی‌شود.
وی با ابراز تأسف از رویکرد حاضر نسبت به محدودسازی مصرف انرژی و تعرفه‌های بسیار بالا برای مصرف انرژی گفت: به نظر می‌آید دیواری کوتاه‌تر از صنعت وجود ندارد.
وی تصریح کرد: باورهای اشتباهی در خصوص میزان آب مصرفی واحدهای فولاد استان وجود دارد که می‌بایست اصلاح شود، چراکه صنایع ما زنجیره نهایی بوده و مجهز به چرخه آب‌گردانی هستند.
دلال قدیم همچنین بر اهمیت بررسی دقیق‌تر سیاست‌های انرژی و حمایت‌های واقعی از صنعت تأکید کرد و خواستار اصلاحات جدی در این زمینه شد تا صنعت فولاد بتواند به مسیر رشد و توسعه بازگردد.
مدیر عامل شرکت دانش‌بنیان فولاد ماهان خواستار تک‌نرخی شدن ارز شد و افزود: بازار راه خود را پیدا می‌کند. مسیر واردات را باز کنید تا من صنعت‌گر بتوانم مواد اولیه را به‌آسانی تهیه کنم. به این ترتیب علاوه بر از بین رفتن کمبودها، مافیا هم از بین خواهد رفت.
یعقوب دلال قدیم، ضمن یادآوری ظرفیت بالای استان در حوزه مس، افزود: کاش به جای فولاد اجازه فعالیت در حوزه مس و حرکت در این مسیر را داشتیم و اجازه نمی‌دادیم ارزش افزوده مس از استان خارج شود.
این صنعت‌گر نام‌آشنای فولاد استان، با بیان اینکه ۳۰ درصد سهم صادرات فولاد کشور از آن آذربایجان‌شرقی است، گفت: این اتفاق نتیجه تلاش جوانان این خاک است که توانسته‌اند جایگاه استان را در کشور تا این اندازه ارتقا دهند.
وی همچنین تأکید کرد که سیاست‌های حمایتی و تسهیل شرایط واردات مواد اولیه می‌تواند به بهبود وضعیت صنعت فولاد و دیگر صنایع استان کمک کند و باعث رشد و شکوفایی بیشتر آنها شود.
رشد کمی و کیفی بیست و یکمین نمایشگاه تبریز متافو
علی نواداد، دبیر انجمن فولاد آذربایجان، با ابراز خرسندی از ورود مؤثر انجمن فولاد در برگزاری هرچه بهتر این دوره از نمایشگاه متافو تبریز، گفت: خوشبختانه امسال شاهد رشد کمی و کیفی در نمایشگاه از لحاظ فضای اختصاصی برای نمایشگاه و تعداد شرکت‌های حضور یافته و البته کیفیت حضور آنها بوده‌ایم.
وی تصریح کرد: سال گذشته ۲۴۰۰ متر مربع فضای نمایشگاه متافو بود که امسال به ۸۷۰۰ متر مربع و دو سالن افزایش یافته است. این در حالی است که ۱۰۴ شرکت و واحد تولیدی و همچنین مجموعه‌های بزرگی همانند ذوب آهن اصفهان و کرمان برای اولین بار در آن حضور یافته‌اند
نواداد ابراز امیدواری کرد: نمایشگاه بیست و یکم تبریزمتافو توانسته باشد در راستای اهداف خود در مسیر اعتماد شرکت‌کنندگان برای سال‌های بعد و بستری برای تعامل و همگرایی فعالین حوزه آهن، فولاد و متالورژی عمل کند.
وی به توقف صادرات توسط واحدهای تولید فولاد به دلیل سیاست‌گذاری اشتباه دولت اشاره کرد و افزود: صادرات علاوه بر ارزآوری، سبب دوام و حیات واحدهای صنعتی است.
نواداد اظهار داشت: چالش‌ها و مشکلاتی که فعالین صنعت با آن دست به گریبانند، سبب می‌شود تا چشم‌انداز صنعت فولاد برای سال ۱۴۰۴ با وجود توان و ظرفیت بسیار خوب این صنعت تحقق نیابد و این مهم لزوم بازنگری در سیاست‌گذاری‌ها را دوچندان می‌کند.
وی تأکید کرد: با توجه به ظرفیت بالای صنعت فولاد در استان، نیاز به سیاست‌های حمایتی و تسهیل شرایط برای افزایش تولید و صادرات امری ضروری است تا بتوان از تمامی ظرفیت‌های موجود بهره‌برداری کرد و مسیر رشد و توسعه این صنعت را هموار کرد.
لزوم بازنگری در نگاه دولت به صنعت فولاد
فرهاد نیک نفس، نایب رئیس کمیسیون معادن و فلزات اتاق بازرگانی تبریز و مدیرعامل شرکت فولاد ظفر با اشاره به ظرفیت‌های بالای صنعت فولاد، بر لزوم بازنگری در نگاه به این صنعت تأکید کرد. وی ادامه داد: آنچه برای شرکت‌های فولادی مهم است، این است که تصمیمات دولت و پشتیبانی‌های آیین‌نامه‌ای برای بهبود یا روانکاری فرصت‌های صادراتی باشد.
نیک نفس افزود: با در نظر گرفتن شرایط فعلی، به نظر می‌آید نگاه خودتحریمی به صنعت فولاد سایه انداخته است. گاهاً تصمیماتی گرفته می‌شود که فرصت‌سوزی برای کشور رخ می‌دهد و این دغدغه مهم فعالان حوزه فولاد است.
وی از کاهش جدی صادرات فولاد استان و کشور خبر داد و با ابراز تأسف از تصمیمات غلطی که سبب شرایط فعلی شده است، گفت: افت ۷۶ درصدی صادرات مساله ساده‌ای نیست و در نهایت تعطیلی واحدهای کوچک و کوچک شدن صنایع بزرگ را به دنبال دارد.
نیک نفس ادامه داد: باید پرسید چرا باوجود صدور مجوز برای تولید و اطلاع از وجود مازاد تولیدی، صادرات را فلج کرده‌اند. این شیوه و رویکرد با هیچ عقل سلیمی سنخیت ندارد و باید بپذیریم مشکل داخلی است و این بار تحریم‌ها نقشی ندارند.
مدیرعامل واحد نمونه کشوری فولاد گفت: اینکه دولت تصمیم گرفته شرکت‌های تولیدی فولاد را ملزم به برگشت ارز ناشی از صادرات به شکل نیمایی کند، نگاهی منطقی و عقلانی نیست. براین اساس تولیدکنندگان صادرات خود را متوقف کرده‌اند.
وی اظهار داشت: متأسفانه حجم تغییرات قانونی انقدر زیاد است که در عمل موجب بلاتکلیفی و بی‌ثباتی بازار شده است.
نیک نفس تصریح کرد: یکی از دغدغه‌های چندین ساله حوزه فولاد، تأمین پایدار زیرساخت‌های این حوزه مانند برق، گاز و آب است. امیدواریم با سرمایه‌گذاری، این کسری جبران شود و قطعی و محدودیت‌ها از بین برود.
فرهاد نیک نفس، مدیرعامل شرکت فولاد ظفر بناب، با بیان اینکه آذربایجان شرقی اولین استان کشور از نظر تعداد فعالان حوزه فولاد است، گفت: ما سومین تولیدکننده فولاد کشور هستیم. با این پتانسیل‌ها در تأمین مواد اولیه مشکل داریم و امیدواریم با همکاری مدیران دولتی و صاحبان سرمایه این چالش را بتوانیم برطرف کرده و از فرصت‌های منطقه استفاده کنیم.
تبریز می تواند قطب نمایشگاه فولاد کشور شود
محمد کلامی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری آذربایجان‌شرقی در این مراسم ابراز امیدواری کرد: تبریز قطب نمایشگاه فولاد در کشور شود.
وی بر لزوم ارتقا تکنولوژی صنایع فولاد استان تأکید کرد و گفت: باید تلاش کنیم نمایشگاه فولاد تبریز تبدیل به مرجع نمایشگاهی در این حوزه شود و تلاش کنیم قطب نمایشگاهی این صنعت شویم.
آذربایجان‌شرقی قطب بخش خصوصی فولاد
نوید جاوید، مدیرعامل آذرساخت آرتین گفت: شرکت‌های صنعتی فعال در عرصه فولاد سهم خوبی را در بازارهای فولاد کشور به دست آوردند و این شرکت‌ها هم در حوزه داخلی و هم در صادرات موفق عمل کردند.
نمایشگاه تبریز متافو، بهترین فرصت برای شرکت های داخلی است
محمدجعفر عظمایی، مدیرعامل شرکت مس سونگون، اعلام کرد: بیست و یکمین نمایشگاه صنایع فولادی تبریز، بهترین فرصت برای شرکت‌های داخلی فعال در این زمینه است.
وی افزود: در همین راستا ما توانستیم با قدرت کافی در این نمایشگاه شرکت کنیم و توانمندی‌های مجموعه صنایع ملی مس ایران را به عنوان شرکت مس سونگون آذربایجان یا شمسا به تصویر بکشیم.
عظمایی ادامه داد: ما در کنار این نمایشگاه به منظور بهره‌مندی از ظرفیت داخلی، عمده فعالیت خود را متمرکز به تهیه تجهیزات، قطعات فولادی و یدکی مورد نیاز مجتمع مس سونگون از ساخت داخل کرده‌ایم. در این راستا با انجمن فولاد استان تفاهم‌نامه‌ای امضا کرده‌ایم تا وابستگی ارزی و تجهیزاتی‌مان را به خارج کاهش داده و بتوانیم از توانمندی شرکت‌های داخلی با اولویت شرکت‌های دانش‌بنیان، حداکثر استفاده را داشته باشیم.
وی تأکید کرد: این اقدامات در جهت حمایت از تولید داخلی و کاهش وابستگی به منابع خارجی است و امید می‌رود که با اجرای این تفاهم‌نامه و همکاری‌های مشترک، شرکت مس سونگون بتواند به بهره‌وری بیشتری دست یابد و نقش مهم‌تری در توسعه صنعت مس کشور ایفا کند.
۱۵ شرکت از آذربایجان میهمان نمایشگاه صنعت فولاد و آهن استانبول
مراد گوربولاغ، از مجریان نمایشگاه متال اکسپو استانبول، که به منظور شناسایی و رایزنی با شرکت‌های ایرانی فعال در عرصه فولاد و آهن در نمایشگاه متافو تبریز حضور یافته بود، اعلام کرد که از ۳۰ شرکت برگزیده و دعوت شده برای شرکت در نمایشگاه شهریور ماه استانبول، ۱۵ شرکت متعلق به تبریز و آذربایجان است.
وی گفت: آذربایجان شرقی و تبریز ظرفیت‌های بالایی در حوزه فولاد و صنایع وابسته دارند.
وی افزود: تولیدکننده بودن و فعالیت در عرصه بین‌المللی و صادرات از فاکتورهای دعوت برای حضور در نمایشگاه استانبول است. ایران ظرفیت بالایی در حوزه فولاد دارد و به نظر می‌آید لازم است تا با همراهی رسانه‌ها و تبلیغات بیشتر، جایگاهی به مراتب بهتر را از آن خود کند.
نمایشگاه بیست و یکم تبریز متافو به ایستگاه آخر رسید و تنها امید برای بهبود شرایط و تغییر رویکردها از سوی حاکمیت برای حل چالش‌ها، خاطره حضور در تبریز را شیرینی دوچندان می‌بخشد.
گزارش: افخم ابراهیمی