به گزارش روابط‌عمومی اتاق بازرگانی تبریز، مجید رحمانی؛ رئیس هیئت‌مدیره خانه محیط‌زیست تبریز از تشکیل کارگروه حفاظت و احیای قنات‌های تبریز خبر داد.
وی با اعلام خبر فوق اظهار کرد: برای رسیدن به روش‌های حفاظت و احیای قنات‌ها ابتدا باید بدانیم که قنات‌ها چه هستند و برای تأمین منابع آبی شهر تبریز چه فوایدی دارند.

وی افزود: در اولین نشستی که با موضوع قنات‌ها با کارشناسان و علاقه‌مندان حوزه‌های آبی برگزار شد ما با استعدادهای نو علاقه‌مندان جدید آشنا شدیم که نتیجۀ آن مستند کوتاهی در مورد تعدادی از قنات‌های تبریز بود.
رحمانی گفت: در شرایط کنونی که منابع آبی دنیا رو به اتمام هستند، قنات‌ها می‌توانند نقش مهمی در تأمین آب‌ها ایفا کنند و به همین دلیل باید به این موضوع بیش از پیش پرداخته شود.
گفتنی است، در این جلسه که با حضور پژوهشگران، مورخان، متخصصان و مهندسان حوزه آب و کارشناسان محیط‌زیست برگزار شد، موضوعات مهمی در خصوص مزایای استفاده از قنات‌ها به سبب عاری بودن از آلودگی، امکان تبدیل بعضی قنات‌ها به جاذبه‌های گردشگری، لزوم توجه به محافظت از قنات‌ها در ساخت‌وسازهای شهری به مشارکت گذاشته شد.
عضو هیئت‌مدیره خانه محیط‌زیست همچنین تأکید کرد: بنا به اطلاعات بسیار مهم و مفیدی که اعضای این جلسه مطرح کردند به این نتیجه می‌رسیم که امروز موضوع حفاظت و احیای قنات‌ها بیشتر از هر زمان دیگری اهمیت دارد و به همین علت باید از پراکنده‌گویی دراین‌باره خودداری شود.
بر اساس این گزارش، به گفته مهندس فتحی وجهه اجتماعی و اقتصادی قنات‌ها در گذشته به‌قدری قدرتمند بوده است که به گفته مهندس فتحی، عضو انجمن شهر تبریز پیش از انقلاب اسلامی، از سال 1310 به‌طور رسمی مثل املاک در اداره اسناد ثبت شده‌اند و دفتر ثبت ویژه خود را داشتند و از آن‌ها برای مصارف خانگی و کشاورزی استفاده می‌شده است. بعد از سال 1327 که لوله‌کشی در تبریز شروع شد از آب این قنات‌ها به این منظور کاربرد داشتند اما کم‌کم مصارف شخصی را از دست دادند و فقط برای آبیاری باغات  مورد استفاده قرار گرفتند. در سال 1354 با توجه به مشکلاتی که به دنبال قانون اصلاحات ارضی برای قنات‌ها و باغات به وجود آمد، شهرداری و انجمن شهر تبریز آگهی دادند و از صاحبان باغات و قنات‌ها خواستند که با مراجعه به شهرداری تبریز اسامی خود را ثبت کنند و این افراد شناسایی شدند و از سال 1355 هر کسی که در آبیاری باغات خود با مشکل مواجه می‌شد به شهرداری مراجعه می‌کرد و قنات مناسب به آن‌ها معرفی شده و در اختیارشان قرار داده می‌شد.
در این جلسه همچنین مطرح شد که در حال حاضر در ایران محدودیت حفر چاه داریم و دیگر جوابگو نیست و موضوع قنات‌ها باید از نظر اقتصادی مورد بررسی قرار بگیرند و اگر صرفه اقتصادی نداشته باشند باید با تبدیل آن‌ها به جاذبه گردشگری از آن‌ها بهره‌برداری شود.
محمد حسین حسن‌زاده؛ فعال محیط زیست استان آذربایجان‌شرقی نیز از مزایای قنات‌ها اطلاعاتی داد و از قنات‌ها به‌عنوان راه‌حلی پایدار برای آبیاری باغات و منبع و مبدأ آبی مورد استفاده نام برد و آن‌ها را منابعی مفید برای محیط‌زیست عنوان کرد و تأکید کرد که در مورد تعداد و مکان‌یابی قنات‌ها از دهه 80 اطلاعاتی در معاونت عمرانی شهرداری به ثبت رسیده اما این اطلاعات نیاز به به‌روزرسانی دارند و به شهرداری و شورای شهر پیشنهاد داد که اقدامات لازم در این خصوص را انجام دهند.
باقری، نماینده نظام مهندسی نیز در خصوص تمهیدات این ارگان برای پیشگیری از آسیب رساندن به قنات‌ها اذعان کرد که هیچ تمهیدی برای پیشگیری از این موضوع در قانون نظام مهندسی وجود ندارد و پیشنهاد داد که انجمن‌های مردم‌نهاد با ارگان‌های تصمیم‌گیرنده ارتباط برقرار کنند و هشدارهای لازم را به متولیان انتقال دهند.
مجید رحمانی خاطرنشان کرد: با توجه به جمع‌بندی‌های انجام شده از اطلاعاتی که اعضای این نشست در اختیار گذاشتند، تصمیم بر این شد که کارگروه حفاظت و احیای قنات‌های شهر تبریز با حضور اعضای شرکت‌کننده در این جلسه تشکیل و با گذر زمان توسعه این گروه انجام شود و اعضای جدید جذب شوند تا بتوانند با همفکری و همکاری یکدیگر و همچنین با برقراری ارتباط تنگاتنگ با ارگان‌های متولی موضوع آب بتوانیم قدم‌های مثبتی در راستای نگهداری قنات‌ها و تأمین منابع آبی برداریم.
 

گزارش: پری اشتری