سومین جلسه از سلسله نشستهای «کتاب ماه» با موضوع نقد و بررسی کتاب «خشم و هیایو» اثر «ویلیام فاکنر»، با حضور کارشناسان ادبی و جمعی از دوستداران کتاب در اتاق بازرگانی تبریز برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی تبریز، صمد رحمانی؛ نویسنده و منتقد ادبی در ابتدای این نشست، ضمن تشریح این کتاب گفت: رمان خشم و هیاهو که در چهار فصل نوشته شده، در سال ۱۹۲۹ به چاپ رسیده است و بهدلیل توصل نویسنده به جریان سیال ذهنی که یک روش روانشناسی است، از رمانهای پیچیده و استثنائی بهشمار میرود.
وی در ادامه به بررسی شخصیتهای موثر رمان و نقش آنها در روند داستان و نقاط ضعف و قدرت کتاب پرداخت.
رحمانی با بیان اینکه این نویسنده تبحر خود را در رماننویسی با ایجاد تشابه بین شخصیتهای داستانیاش با دیگر رمانها نشان داده است، افزود: با دقت در شخصیتهای رمان، بهوضوح متوجه تشابه شخصیت افراد با شخصیتهای رمانهای داستایوفسکی میشویم.
زبان ثابت و اندیشه سیار است
مقصود اسمعیلی؛ استاد دانشگاه در این جلسه با تاکید بر اهمیت و نقش زمان در این کتاب و تاثیر آن روی انسان گفت: مقوله زمان از آنچه که فکر میکنیم حائز اهمیتتر و تاثیر آن بر زندگی انسان شگفتانگیز است و این امر بهخوبی در رمان مزبور مشاهده میشود.
وی با اشاره به ویژگیهای ادبیات مدرن گفت: به علت تغییر پارادایم شی یا تغییراتی که در افق فکری انسان مدرن اتفاق افتاده است، یک نوع زبانِ پسزمینه هستیشناسی در ادبیات مدرن دیده میشود، همانطور که افرادی چون داروین، فروید، نیچه، اینشتین و مارکس در مورد این موضوع تئوریهایی را مطرح کردهاند و به تعبیر آنها، زبان ثابت و اندیشه سیار است.
این استاد دانشگاه در تشریح جریان سیال ذهنی گفت: نویسندگان در دوره جدید از روشی استفاده میکنند که از طریق آن، همزمان میتوانند عقلانیت، احساسات، عواطف و ... را به قلم بیاورند که بهاصطلاح به آن جریان سیال ذهنی گفته میشود، در این رمان نیز به کرّات شاهد این جریان و تاثیر آن هستیم.
به گفته اسمعیلی در هر چهار فصل این داستان، خواننده باید حرفهای و نیات ناگفته نویسنده را متوجه شده و به برداشت ویژه خود که الزاما میتواند از برداشت دیگران متفاوت باشد، برسد.
زمان روایتگر این رمان است
عبدالله باقری حمیدی؛ نویسنده با بیان اینکه عنوان این کتاب از نمایش «مکبث» گرفته شده گفت: آقای بهمن شعلهور در ترجمه نام این کتاب از عنوان «خشم و هیاهو» استفاده کرده اما نام اصلی آن «صدا و هراس» است، مترجمان دیگر نیز با تبعیت از وی از این واژه استفاده کردهاند. این در حالی است که در این رمان هیچ خشمی وجود ندارد، بلکه فقط صدا اعلام وجود میکند و فقط شخصیتهای این داستان از آینده ترس دارند.
باقری بر اهمیت تاثیر این رمان بر سایر آثار ایرانی تاکید کرد و گفت: با توجه به اثر این رمان بر آثار سایر نویسندگان ایرانی، نویسندگانی چون اسماعیل فصیح، هوشنگ گلچینی، عباس معروفی و... تلاش کرده اند از این رمان بهعنوان الگو برای رمانهای خود بهره بگیرند، بهعبارتی میتوان گفت این رمان برای همه آشنایی دارد.
وی با بیان اینکه این کتاب اولین رمانی است که در آن فرم و ساختار، از اجزای مهم نقد به شمار میروند، افزود: در این کتاب ارجاعات تاریخی نامنظم در هر چهار فصل به ما این اجازه را میدهد که در مورد قالب و ساختار صحبت کنیم.
گفتنی است، کتاب خشم و هیاهو رمانی از ویلیام فاکنر نویسنده انگلیسی است که به عقیده بسیاری از صاحبنظران، بهترین اثر او نیز محسوب میشود و بیشترین میزان نقد و بررسی را در میان آثار فاکنر به خود اختصاص دادهاست.