تاریخ : پنجشنبه 29 فروردين 1398
کد 424

بررسی مشکلات فرش دستبافت استان در اتاق تبریز

به دعوت دکتر ژائله رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تبریز جلسه ای درخصوص بررسی مسائل و مشکلات فعالان حوزه فرش دستبافت استان آذربایجان شرقی با حضوردکتر جهانگیری معاون اقتصادی استاندارآذربایجان شرقی، راستی قائم مقام سازمان صمت و فعالان فرش دستبافت استان در محل اتاق تبریز برگزار گردید.
ژائله رئیس اتاق تبریز در سخنان خود با تاکید بر این نکته که هنر صنعت فرش استان با 215 هزار نفر شاغل سهم عمده ای در اقتصاد کشور ایفاء می نماید، افزود: بعد از نشست تخصصی با فعالان صنعت غذایی استان به خاطر اهمیت صنعت فرش دومین جلسه تخصصی با فعالان این حوزه در محل اتاق تبریز تشکیل می گردد تا مسائل و مشکلات این حوزه را از زبان متخصصان و اساتید امر شنیده و با همکاری مسئولان ارشد استانی در جهت حل آنها اقدامات موثری را انجام دهیم.
وی با اشاره به جایگاه کشورهای برتر در زمینه‌ی صادرات فرش دستباف در  سال 2017  اظهار داشت: ایران با میزان صادرات 426 میلیون دلار  و سهم 27.9 درصدی از صادرات جهانی، کشور هند با میزان صادرات 385 میلیون دلار  و سهم 25.2 درصدی از صادرات جهانی، پاکستان با میزان صادرات 69 میلیون دلار  و سهم 4.5 درصدی از صادرات جهانی، نپال با میزان صادرات 67 میلیون دلار  و سهم 4/4 درصدی از صادرات جهانی، چین با میزان صادرات 59 میلیون دلار  و سهم 3.9 درصدی از صادرات جهانی و ترکیه با میزان صادرات 45 میلیون دلار  و سهم 2.9 درصدی از صادرات جهانی را به خود اختصاص داده است.
ژائله حجم کل صادرات فرش دستباف در جهان در سال 2017 را برابر با 1 میلیارد و 524 میلیون دلار ذکر و خاطر نشان کرد: در سال 1396 مقصد صادرات اصلی فرش دستباف ایران، کشور ایالات متحده آمریکا بوده است که حدود 30 درصد از حجم صادرات را به خود اختصاص داده است.
 وی با اشاره به مهمترین مقاصد صادراتی فرش دستباف ایران بر اساس آمار و اطلاعات ارائه شده از سوی مرکز ملی فرش ایران گفت:  ایالات متحده آمریکا با حجم صادرات به میزان 126 میلیون دلار، آلمان با حجم صادرات به میزان 58 میلیون دلار، لبنان با حجم صادرات به میزان 30 میلیون دلار، انگلستان با حجم صادرات به میزان 23 میلیون دلار، ژاپن با حجم صادرات به میزان 23 میلیون دلار، امارات متحده عربی با حجم صادرات به میزان 23 میلیون دلار، پاکستان با حجم صادرات به میزان 20 میلیون دلار، آفریقای جنوبی با حجم صادرات به میزان 15 میلیون دلار، ایتالیا با حجم صادرات به میزان 12 میلیون دلار، استرالیا با حجم صادرات به میزان 11 میلیون دلار، کانادا با حجم صادرات به میزان 10 میلیون دلار می باشد.
رئیس اتاق تبریز در همین خصوص با تاکید بر این نکته که متاسفانه در سال‌های اخیر، دو بازار بزرگ فرش دستباف در دنیا، یعنی ایالات متحده آمریکا و آلمان، از آن کشور هند بوده است. یاد آور شد: هند در سال 2017 به میزان 256 میلیون دلار به آمریکا و به میزان 109 میلیون دلار به آلمان صادرات فرش دستباف داشته است که در حدود 2 برابر ایران بوده است.
 
وی در مورد ظرفیت های  تولید فرش دستباف در استان آذربایجان شرقی اعلام نمود تعداد طراحان قالی را 85  نفر، تعداد کارگاه‌های فعال با حداقل 5 نفر بافنده را 1100 واحد ( حدود 200 هزار نفر) ، تعداد کارگاه‌های پرداخت فرش400 واحد، تعداد واحدهای روفه‌گری 400 واحد، تعداد واحدهای قالی شویی 95 واحد، تعداد واحدهای عرضه قالی 2200 واحد و تعداد  افراد فعال در صنعت فرش دستباف را  حدود 215 هزار نفرمی باشد که بیش از 30 درصد تولید و صادرات فرش دستباف ایران، توسط استان آذربایجان شرقی انجام می‌گیرد.
در این جلسه اعضاء اتحادیه های تولید کنندگان، صادر کنندگان، طراحان، رنگرزان، قالی شویان فرش دستبافت استان و سایر فعالان این حوزه نکته نظرات خود را در راستای بهبود وضعیت فرش استان را مطرح نمودند
ابازر برزگر رئیس ریسندگان با اشاره به مشکلات واردات پشم مورد نیاز واحد های تولیدی با توجه به نوسانات ارزی در کشور، در خصوص مشکل تامین مواد اولیه فرش های دستبافت گفت: برای تاین مواد مورد نیاز فرش های ریز بافت با که می بایست از کشور های خارجی تهیه گردند با مشکل مواجه هستیم ولی در خصوص تولید فرش های درشت بافت به دلیل اینکه  مواد اولیه آن در داخل تولید می شود با مشکلی مواجه نیستیم.
 رئیس ریسندگان نوسانات قیمت ارز را کمبود پشم مورد نیاز مهم ارزیابی کرد و یاد آور شد: با افزایش نرخ ارز از ابتدای سال 97  پشم کشور به صورت عمده به خارج از کشور صادر شد که مصرف کنندگان داخلی را با مشکل مواجه کرد. وی تعطیلی عمده واحدهای ریسندگی در سطح کشور و استان را از دیگر عوامل اساسی مشکلات موجود در این خصوص خواند و اظهار امیدواری نمود که  این واحد ها با حمایت مسئولان امر مجددا در چرخه تولید قرار گیرند.
ژائله رئیس اتاق تبریز در این خصوص پیشنهاد داد: شرکت های ریسندگی جهت حل مسائل و مشکلات خود با اتاق تبریز  ارتباط مستمر داشته باشند تا با کمک مسئولان ارشد استانی در جهت حل مسائل و مشکلات این واحد های تولیدی اقدامات لازم صورت گیرد. وی در خصوص انحصار واردات پشم توسط کارخانجات ریسندگی گفت: فقط این واحد های تولیدی می توانند پشم مورد نیاز کشور را وارد نمایند که همین عامل سبب ایجاد برخی مشکلات در سطح کشور می شود. ژائله رئیس اتاق تبریز: انحصار واردات پشم باید مرتفع گردد.
محسن غفوریان از از حوزه رنگرزی با تاکید بر این نکته که  روزی نفت در کشور تمام خواهد شدیاد آور شد: باید از هنر صنعت فرش کشور و استان حمایت همه جانبه صورت گیرد. وی مشکل در تهیه مواد اولیه رنگ را به علت بالا بودن قیمت از مشکلات اساسی فرش دستباف خواند و در خصوص  رنگ طبیعی  گفت: رنگ طبیعی به علت بالا بودن قیمت آن در کشور تقاضای چندانی ندارد.
ژائله در این خصوص پیشنهاد داد: لیست موادی که در تولید رنگ مورد نیاز است ارائه شود تا بهترین رنگ ها مورد نیاز از کشور های اروپایی تامین شود. وی در این خصوص یاد آور شد: یک شرکت آلمانی با فروش  رنگ طبیعی حدود  4 میلیارد یورو صادر دارد.
رئیس اتاق تبریز یاد آور شد: باید تا حد امکان از صادرات مواد اولیه رنگ طبیعی به سایر کشور ها جلوگیری کنیم تا صادرات با ارزش افزوده بالایی داشته باشیم.
استاد قره باغی از طراحان بنام کشور در سخنانی یادآورشد: باید به مسائل فرش به صورت یکپارچه و سیستمی نگاه کنیم . و تمام اجزاء  و لوازم آن را در نظربگیریم تا بتوانیم به اهداف مورد نظر در تولید و صادرات فرش نایل گردیم. استاد طراحی در مورد افراد مستعد در طراحی خاطر نشان کرد: باید از همه افراد مستعد در طراحی حمایت گردد تا انتظار تولید کارهای فاخر را داشته باشیم.
وی با اشاره یک تجربه تاریخی «گل فرنگ» سفارش فرانسویها افزود: این طرح توسط طراحان داخلی بومی شد و مورد پسند مشتریان خارجی قرار گرفت : وی در خصوص ذایقه مشتری گفت: اصطلاحا در طراحی می گویند مشتری لکنت زبان دارد؛ تولید کننده و طرح هستد که می بایست با شناخت جریانها و بازار های جهانی  خواست بازار و مشتری را  تولید کند.
ژائله رئیس اتاق تبریز با تاکید بر این نکته که با بهره مندی از قانون کپی رایت از تولیدات معنوی  طراحان حمایت کنیم افزود: اتاق تبریز در این راه می تواند به طراحان کمک کند. وی در این خصوص یاد آور شد: طرحی که رجستر و کد نداشته باشد مورد استفاده سایر افراد بدون پرداخت هزینه خواهد شد و در همین راستا باید از طراحان استان حمایت کنیم تا طرح های ارائه شده را در تولیدات خود به کار برند و کسی بدون اجازه نتواند از این طرح ها استفاده کند. وی حمایت از مالکیت معنوی هنرمندان و طراحان در صنعت فرش را یکی از راهکار های تقویت این صنعت خواند.
کیومرث خواجه باشی (شیوا قلم): با یاد آوری این موضوع که مجتمع های قالی بافی بسته شده اند و با تک بافی نمی توان به طور جدی به صادرات فکر کرد، افزود: باید از مجتمع های قالی بافی حمایت جدی صورت گیرد تا فرش های با کیفیت تولید و به بازار های جهانی عرضه گردند و با این کار بتوانم سهم خود از بازار های جهانی را کسب نمایم .
علیپور از تولید کنندگان و صادرکنندگان فرش استان با اشاره به مشکلات تامین اجتماعی و بیمه در استان افزود: از دغدغه های مهم فعالان حوزه صنعت فرش استان بیمه گارگران کارگاههای تولیدی است. وی در این خصوص خاطر نشان نمود با تمام تلاش های که انجام داده اند هنوز نتوانسته اند تمام نیرو های خود را بیمه کنند.
تولید کننده فرش دستباف یاد آور شد:  بیمه یک مزیت رقابتی است و تولید کنندگان فرش باید از آن مزیت بهره مند گردند تا بتوانند در بازارهای جهانی رقابت کنند.
ژائله: چانه زنی برای افزایش سهم بیمه استان را مطرح نمود.
عدم امکان صادرات فرش  از تبریز یکی دیگر از مشکلات تولید کنندگان فرش استان بود که در این جلسه مطرح شد.
ژائله: تولید فرش در مجتمع قالی بافی مطمئنا باعث رونق تولید و صادرات فرش خواهد شد.
وی در خصوص کنسرسیوم های صادراتی گفت: باید کنسرسیوم های  در مقیاس های جهانی تاسیس نمایم تا بتوانیم سهم کشور  از بازار های جهانی در حوزه فرش و سایر تولیدات کشور را  کسب نمایم.
پور اکبر با اشاره به این نکته که تمام فشار تولید فرش بر تولید کننده است حمایت بیش از پیش دولت از این هنر صنعت را خواستار شد. وی خواستار سهل گیری دولت در عطای وام های درخواستی فعالان فرش به خصوص تولید کنندگان شد.
ژائله: ارائه تسهیلات به واحد های تولیدی فرش برای افزایش تولید را ضروری خواند و افزود:
 با فعالانی که علاقمند ایجاد مجتمع های بزرگ فرش هستند جلسه تشکیل گردد  و از مسئولان بانک های استانی دعوت به عمل آید تا در این خصوص با ارائه تسهیلات از این اقدام حمایت گردد.
هوشنگ فاخر از فعالان اقتصادی استان و کشور  با اشاره به این نکته که دو سوم تولیدات فرش کشور صادر می شود افزود: برای کسب سهم ایران از بازارهای جهانی باید به تبلیغات  اهمیت دهیم. وی در این خصوص یاد آور شد: سال ها است که از مقامات ارشد کشوری می خواهیم که سه درصد از صادرات فرش را به عنوان هزینه تبلیغاتی در نظر بگیرند چرا که با تبلیغات است که می توان در بازار های جهانی است سهم کشور را کسب نمود و از فعالان این حوزه حمایت های لازم را به عمل آورد.
فعال اقتصادی در خصوص موفقیت در بازارهای جهانی خاطر نشان کرد: به منظور  حضور جدی در بازار های داخلی و مخصوصا بازارهای خارجی باید از مشاوران زبده ای که به بازارهای جهانی آشنا هستند بهره مند گردیم. وی از مسئولان مالیاتی کشور خواست تا با  توجه به شرایط  و واقعیت های موجود جامعه با فعالان این حوزه برخورد نموده و امکان حضور موثر و مستمر در بازارهای جهانی را برای صادرات کنندگان مهیا نمایند.
آقای کارگر از فعالان حوزه فرش در زمینه قالیشویی و پرداخت زنی با توجه به اهمیت این بخش در فرش دستبافت از مسئولان ارشد استان و اتاق بازرگانی تبریز خواست تا حمایت های لازم را به عمل آورند.
علی جهانگیری معاون اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی با قدردانی از مسئولان اتاق تبریز به خاطر دعوت از تمام زنجیره فرش را به منظور بررسی  مسائل و مشکلات این حوزه پیشنهاد داد تا به منظور حل مسائل و مشکلات حوزه فرش راهکارهای پیشنهادی در دو سطح ارائه گردد:
1- مباحث کوتاه مدت و روز مره مثل تامین مواد مورد نیاز
2- مباحث بلند مدت مثل ایجاد مجتمع های قالی بافی، ساختار های مورد نیاز، شناسنامه فرش، قانون کپی رایت، که نظام حقوقی آن در استان با بهره مندی از فضای الکترونیک و مجازی  قابل تحقق است فراهم گردد  تا گام های اساسی در اصلاح امور این حوزه از صنعت کشور برداشته شود.
وی ایجاد کنسرسیوم صادراتی توسط فعالان این بخش ، ارائه شناسنامه برای فرش های تولیدی استان به عنوان پایتخت فرش دستباق با کمک گرفت از اداره کل استاندار استان سرمایه گذاری برای تبلیغات در بازارهای جهانی توسط فعالان و ایجاد نمایشگاه جهانی فرش در تبریز به عنوان پاییخت جهانی فرش دستباف را  از دیگر موارد قابل پیگری در این حوزه خواند و اظهار امیدواری نمود این موارد در دستور کار مسئولان استانی و اتاق تبریز قرار گیرد.
ژائله: هر سه ماه یکبار جلسه ای در خصوص بررسی وضعیت حوزه فرش استان در محل اتاق تبریز برگزار گردد و از طریق استارتاپ ها به صورت دیجیتال مارکتینگ به فروش فرش با کیفیت استان اقدام گردد و شبکه توزیع فرش تا رسیدن کالا به دست مشتری را با توجه مدلهای جهانی طرح ریزی شود.
مصطفی سامانی مدیر قالیشویی ممتاز با تاکید بر اهمیت نقش کارگران در این حوزه  افزود: باید از طرف دولت حمایت های لازم به عمل آید.
شانه زن از تولید کنندگان و صادر کنندگان فرش دستباف ، فرش دستباف را حیثیت و میراث فرهنگی کشور خواند و یادآور شد در دنیا  ایران را به نام فرش دستباف می شناسند. وی رفتار های سلیقه ای را عامل وضعیت موجود فرش کشور خواند و خاطر نشان کرد:  تقویت و ایجاد مجتمع های قالی بافی در استان سبب خواهد شد تا کیفیت فرش تولیدی بالا رفته و سهم بیشتری در بازارهای جهانی به فرش استان و کشور اختصاص یابد. وی حمایت همه جانبه دولت از فرش را خواستار شد. فعال حوزه صنعت فرش بهره مندی از افراد متخصص در مدیریت های کلان در حوزه فرش را یکی از راهکار های اساسی حل مسائل و مشکلات این حوزه خواند .
حسن محمدی پرویزیان با اشاره به حضور مستمر در بازارهای اروپایی و امریکایی خاطر نشان کرد: با کوچکترین حمایت های دولت می توان از طریق تولید فرش در اقتصادی کشور و به خصوص خانو ارهای نیاز مند و روستایی تحولات اساسی را ایجاد و شاهد رشد  و توسعه اجتماعی در اقصی نکات کشور بود .
بشیری دبیر اتحادیه تولید کنندگان فرش استان مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت زنجیره  تامین و تحقیق و پژوهش را از اقدامات اساسی در بهبود وضعیت قالی بافی کشور خواند و افزود: باید با استفاده از تجربیات گذشته گان برای آینده این هنر صنعت کشور برنامه ریزی صورت گیرد.
اسماعیل چمنی رئیس اتحادیه فرش دستباف استان با طرح این مسئله که حدود 35 درصد از تولید و صادرات فرش  کشور مختص استان آذربایجان شرقی است افزود: با توجه به درصد بالای تولید فرش در استان  متاسفانه در بحث بیمه فعالان این حوزه 10 درصد از سهم بیمه در سطح کشور را به خود اختصاص داده یم. وی از مسئولان ارشد کشور و استان خواست تا با توجه به حجم بالای فعالان این صنعت  در استان در افزایش درصد بیمه استان اقدامات لازم را انجام دهند. وی با اشاره به اهمیت حمایت همه جانبه دولت از زنجیره های تامین فرش کشور و استان خاطر  نشان کرد: به منظور گسترش فعالیت اعضای این حوزه باید تسهیلات مالی با کمترین بورکراسی اداری در اختیار فعالان این حوزه قرار گیرد.
چمنی در خصوص محاسبه مالیاتی فعالان حوزه فرش گفت: محاسبه مالیات فعالان این حوزه می بایست برا ساس درآمد فعلی فعالان محاسبه شود نه سابقه فعالیت آنها.
رئیس اتحادیه فرش دستباف استان برند سازی در فرش دستباف را یکی از عوامل اساسی برای حضور جدی در بازارهای منطقه ای و جهانی خواند و یاد آور شد: دولت می بایست در برند سازی فرش دستباف حمایت های لازم  را انجام دهد.
رئیس اتاق بازرگانی تبریز در خاتمه با جمع بندی مباحث مطرح شده در جلسه بر اصلاح موارد ذیل تاکید نمود: مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت زنجیره تامین، تحقیق و پژوهش، تامین مواد اولیه مورد نیاز فرش از بازارهای جهانی و نظارت بر انحصار واردات پشم، حمایت از واحد های تولید پشم  که با مشکل مواجه شده اند، اصلاح و حمایت از دام های سبک استان و کشورکه پشم آنها در صنعت فرش موثر هستند، حمایت و تقویت تولید کنندگان ابریشم در استان و پرورش کرم ابریشم، حمایت از صنف رنگرزان به منظور تولید رنگ های طبیعی و وارادات رنگ های شیمیایی با کیفیت برای بهبود رنگهای مصرف شده در فرشهای تولیدی استان، حمایت از طراحان فرش و بهره مندی از قانون کپی رایت به منظور دفاع از حقوق معنوی تولید کنندگان طرح های فر ش دستباف، بهره مندی از آخرین  شیوه های تبلیغاتی برای معرفی بیشتر زیبایی های منحصر به فرد فرش آذربایجان، در نظر گرفتن سلیقه مشتری و ارائه طرح های درخواستی آنها برای حضور موثر در بازار های جهانی، حمایت از ایجاد مجتمع های بزرگ قالی بافی و ارائه تسهیلات بانکی برای ایجاد این واحدها به منظور مدیریت واحد فرش دستبافت در راستای ارتقاء کیفیت فرش های تولیدی استان و حمایت از کارگران این واحد ها ،استفاده از تکنولوژی های جدید در قالی شویی های کشور، تعهد فعالان صنعتی به محیط زیست با هدف نیل به توسعه پایدار جامعه، دعوت از استار تاپ ها برای معرفی فرش دستباف استان به اقصی نقاط دنیا،  معرفی فرش استان و تبریز در ایرلاین ها  و...