بولتن شماره 7
لیتوانی

لیتوانی با نام رسمی جمهوری لیتوانی کشوری است در شمال شرقی اروپا که از شمال به لتونی، از شرق و جنوب شرقی به بلاروس، از جنوب به لهستان، از جنوب غربی به روسیه (منطقه برون‌بومی کالینینگراد) و از غرب به دریای بالتیک محدود می‌شود. جمهوری لیتوانی بزرگترین و جنوبی‌ترین کشور در میان سه جمهوری حوزه بالتیک در اروپاست.

جمعیت لیتوانی حدود 2.8 میلیون نفر و پایتخت و بزرگ‌ترین شهر آن ویلنیوس است. واحد پول این کشور لیتاس بود که در ابتدای ۲۰۱۵ میلادی به یورو تغییر کرد. زبان رسمی آن لیتوانیایی است و زبان‌های لهستانی و روسی نیز در این کشور رواج دارد. این زبان از شاخه بالتیک زبان‌های هندواروپایی می باشد. بیشتر مردم لیتوانی مسیحی هستند و ۷۹ درصد به کلیسای کاتولیک رومی تعلق دارند.

از لحاظ تاریخی، گروهی از مردمان هندواروپایی از دیرباز در ساحل جنوب شرقی دریای بالتیک و سرزمین لیتوانی کنونی ساکن بودند. لیتوانی در دهه ۱۲۳۰ توسط مینداوگاس متحد شد و او در ۶ ژوئیه ۱۲۵۳ به عنوان پادشاه نخستین کشور لیتوانیایی که دوک‌نشین اعظم لیتوانی نام داشت تاج‌گذاری کرد.

در طول قرن ۱۴، این دوک‌نشین با دربر گرفتن بلاروس امروزی، اوکراین، و بخش‌هایی از لهستان و روسیه، تبدیل به بزرگترین کشور در اروپا شد. لیتوانی و کشور لهستان بعدها یک اتحاد دوگانه تشکیل دادند که دویست سال دوام آورد اما پس از آن امپراتوری روسیه بیشتر مناطق لیتوانی را ضمیمه خود کرد.

پس از پایان جنگ جهانی اول، در تاریخ ۱۶ فوریه ۱۹۱۸ قرارنامه استقلال لیتوانی به امضا رسید و در آن برپایی دوباره یک کشور مستقل در این سرزمین اعلام شد. از سال ۱۹۴۰ لیتوانی نخست از سوی اتحاد شوروی و سپس از سوی آلمان نازی اشغال شد. با نزدیک شدن پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۴ و عقب ‌نشینی آلمان‌ها، شوروی لیتوانی را اشغال کرد. از آن پس، کشور لیتوانی با نام جمهوری سوسیالیستی لیتوانی شوروی، یکی از جمهوری‌های شوروی شد.در ۱۱ مارس سال ۱۹۹۰، یک سال پیش از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، لیتوانی نخستین جمهوری شوروی بود که اعلام استقلال کرد.

لیتوانی در سال ۱۹۹۴ عضو اتحادیه اروپا و در سال ۲۰۰۴ عضو سازمان ناتو شد و در سال ۲۰۰۷ به عضویت کامل پیمان شنگن در آمد.

امروزه در فهرست شاخص توسعه انسانی سازمان ملل متحد، کشور لیتوانی در رده «توسعه بسیار بالای انسانی» قرار دارد.

نوع حکومت لیتوانی جمهوری چند حزبی با یک مجلس قانونگذاری می‌باشد. در لیتوانی رئیس‌جمهور با رای مستقیم مردم برای دوره‌ای ۵ ساله انتخاب می‌شود. پست ریاست‌جمهوری بیشتر تشریفاتی است و رئیس‌جمهور مسئول سیاست‌های خارجی کشور است. نخست‌وزیر قدرت اجرایی را در دست دارد، او رئیس کابینه دولت و از سوی مجلس انتخاب می‌شود. مجلس لیتوانی ۱۴۱ کرسی دارد که برای دوره‌ای چهار ساله انتخاب می‌شوند.

رئیس جمهور این کشور از سال 2019، آقای هیتاناس ناوسدا و نخست وزیر لیتوانی از سال 2020، خانم اینگریدا سیمونیت می باشد.

از لحاظ تقسیمات کشوری، کشور لیتوانی به ده استان، تقسیم شده‌است. استان‌های لیتوانی، خود به شصت شهرستان تقسیم می‌شوند. نام هر استان با نام شهری که مرکز آن استان است، یکی می‌باشد. بزرگترین و پرجمعیت‌ترین استان نیز، استان ویلنیوس است.

از لحاظ ترکیب جمعیتی، بیش از هشتاد و سه درصد مردم این کشور تبار لیتوانیایی دارند. لهستانی تبارها حدود هفت درصد، روس ها حدود 5 درصد و بلاروس ها کمی بیش از یک درصد از جمعیت لیتوانی را تشکیل می دهند.
 

مساحت: 65300 کیلومترمربع (صد و بیست و یکمین کشور دنیا و دارای مساحتی در حدود مساحت استان‌ خوزستان)
جمعیت: 2 میلیون و 784 هزار نفر (صد و چهل و دومین کشور دنیا) دارای رشد جمعیت منفی
پایتخت: ویلنیوس با جمعیت 707 هزار نفر
شهرهای مهم : کاوناس، کلایپدا (بندر مهم لیتوانی)، شولی
زبان رسمی: لیتوانیایی
مذهب: اکثریت مسیحی کاتولیک
نوع حکومت: جمهوری چند حزبی با یک مجلس قانونگذاری
تولید ناخالص داخلی:  حدود 56 میلیارد دلار (هشتاد و سومین اقتصاد دنیا در سال 2020) (آمار بانک جهانی)
رشد تولید ناخالص داخلی: 0.9- درصد (رتبه چهل و دوم در سال 2020) لازم به ذکر است در سال های غیر کرونایی 2017، 2018 و 2019، رشد تولید ناخالص داخلی این کشور به ترتیب 4.3+ و 3.9+ و 4.3+ درصد بوده است. (آمار بانک جهانی)
نرخ تورم: 1.2 درصد (برآورد سال 2020) (آمار بانک جهانی)
نرخ بیکاری: 8.4 درصد (برآورد سال 2020) (آمار بانک جهانی)
واحد پول: یورو
بزرگترین صادرکنندگان کالا به لیتوانی در سال 2020: به ترتیب لهستان، آلمان، فدراسیون روسیه، لتونی، هلند، ایتالیا، چین، سوئد، رومانی، استونی. (ایران در رتبه هفتاد و هشتم)
بزرگترین واردکنندگان کالا از لیتوانی در سال 2020: به ترتیب فدراسیون روسیه، لتونی، آلمان، لهستان، هلند، استونی، سوئد، آمریکا، بریتانیا، بلاروس. (ایران در رتبه صد و نهم)
بزرگترین شریک تجاری لیتوانی در سال 2020: فدراسیون روسیه