درحالی‌که بازارهای ارز، سکه و مسکن در این مدت بازدهی کمتری از نرخ تورم داشته‌اند و این بدین معنی است که در عمل سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها موجب کاهش ارزش واقعی مبالغ سرمایه‌گذاری شده است. مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن با بیان این مطلب به سنا گفت: به‌طورکلی هدف از سرمایه‌گذاری به تعویق انداختن مطلوبیت روز گذشته به‌منظور کسب مطلوبیت بیشتر در آینده است. بنابراین هر سرمایه‌گذاری در ابتدا باید مبلغ سرمایه‌گذاری شده را حفظ کند و بتواند بر تورم که عامل کاهنده ارزش واقعی پول است، غلبه داشته باشد. محمد ثریانژاد افزود: برای سرمایه‌گذاری در یک بازار (نظیر مسکن، ارز، سکه یا بازار سهام) باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت که مهم‌ترین آنها ریسک و بازده است. وی ابتدا با اشاره به بازار ارز، ریسک این بازار را ناشی از اقدامات سیاسی و کنش‌ها و واکنش‌های ناشی از آن دانست و گفت: از زمان آغاز مذاکرات بر سر برنامه هسته‌ای، بین ایران و گروه 1+5، با هر خبر خوب یا بدی، بازار ارز به آن واکنش نشان داده است. این کارشناس بازار سرمایه افزود: نوسانات بازار ارز در این سال‌ها همراه با فرازوفرودهای مختلفی بوده و نرخ ارز در ایران از عوامل مختلفی متاثر شده است. برای نمونه در زمان تعطیلات سال نو میلادی به دلیل افزایش سفرهای خارجی، نرخ ارز افزایش‌یافته و در انتهای سال از بهمن‌ماه نرخ ارز در جهت نزول ادامه مسیر داده است.

عدم شفافیت
ثریانژاد با بیان اینکه عدم شفافیت در این بازار و وجود اختلاف زیاد بین قیمت خریدوفروش یک ارز، یکی دیگر از ریسک‌های سرمایه‌گذاری در این بازار است، اظهار داشت: تجربه سالیان گذشته به‌وضوح نشان می‌دهد که فعالیت افراد عادی در بازار ارز به دلیل ماهیت این بازار، با زیان همراه بوده و سرمایه‌گذاران عادی همیشه مغلوب افراد حرفه‌ای فعال در این بازار شده‌اند. مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن، بازار سکه در ایران را متاثر از دو متغیر نرخ جهانی طلا و نرخ ارز دانست و گفت: نوسان این بازار به دلیل نوسان زیاد متغیرهای تاثیرگذار بر سکه در ایران، زیاد است و این عامل، ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار را بالا می‌برد. ثریانژاد با بیان اینکه بازار سکه نیز همانند بازار ارز، با ریسک بیشتری همراه است‌، خاطرنشان کرد: نرخ جهانی طلا به عوامل زیادی وابستگی دارد و به‌طورکلی می‌توان گفت که از طلا به‌عنوان مکانی امن برای سرمایه‌گذاری یاد می‌شود و به اوضاع‌واحوال جهانی بسیار وابسته است. این بازار نیز برای سرمایه‌گذاری افراد عادی و به خصوص در کوتاه‌مدت به دلیل ریسک‌های آن مناسب نیست. وی سپس با اشاره به برخی محدودیت‌ها در بازارهایی همچون مسکن گفت: برای سرمایه‌گذاری در بازار مسکن احتیاج به مبلغ سرمایه‌گذاری زیاد خواهد بود و در بین تمامی گزینه‌های سرمایه‌گذاری این بازار دارای ریسک نقد‌شوندگی بیشتر است. ثریانژاد توضیح داد: طی چند سال گذشته بازار مسکن در حالت رکود بوده و سرمایه‌گذاری در این بازار بازدهی مناسبی ایجاد نکرده است.

آینده رشد قیمت
مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن، ادامه داد: یکی دیگر از ریسک‌هایی که آینده رشد قیمت و ایجاد بازدهی را در آن تهدید می‌کند، برابری تعداد افراد نیازمند به مسکن (متقاضی واقعی جهت مصرف و نه سرمایه‌گذاری) با تعداد واحدهای خالی (سمت عرضه) طی سال‌های آتی است. این امر می‌تواند رشد به یک‌باره‌ای را که در سال‌های گذشته در بخش مسکن وجود داشته، منتفی کند. به گفته وی شاخص بورس نیز، با تمام فرازوفرودهایی که از سال 1392 تا 1396 داشته‌، تاثیر کاملی از نرخ ارز، نرخ بهره و تورم و‌.‌.‌. پذیرفته است. ثریانژاد سپس به بررسی بازده هر یک از بازارها و توانایی آنها در حفظ ارزش پول سرمایه‌گذاران پرداخت و گفت: تغییرات هر یک از بازارها و تورم، در بازه زمانی پنج ساله (ابتدای 1392 تا انتهای دی‌ماه 1396)، بازه سه‌ساله (ابتدای سال 1394 تا پایان دی 1396) و بازه یک‌ساله (ابتدای 1396 تا پایان دی‌ماه 1396) نشان می‌دهد که در بازه 5 ساله، تنها بازار سهام و سپرده‌گذاری در بانک موفق شده‌اند که از نرخ تورم بازدهی بیشتری کسب کنند. ثریانژاد افزود: این در حالی است که در این مدت، بازارهای ارز، سکه و مسکن بازدهی کمتری از نرخ تورم داشته‌اند و این بدین معنی است که سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها در عمل موجب کاهش ارزش واقعی مبالغ سرمایه‌گذاری شده است. به گفته ثریانژاد، در بازه 5 ساله با توجه به ریسک‌های سرمایه‌گذاری در هر یک از بازارها، سرمایه‌گذاری در بانک با بازدهی 132 درصد گزینه مناسبی بوده است؛ درحالی‌که بر اساس عدد بازدهی، بازار سهام با رشد 160درصد بی‌رقیب بوده است.

وضعیت سیستم بانکی
ثریانژاد در عین حال افزود: نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که در حال حاضر وضعیت بانک‌های کشور اصلا مناسب نیست و به خاطر مسایل سالیان قبل، عملا ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار بسیار افزایش ‌یافته است. همچنین نرخ سودهای بانکی مدتی است که به دستور بانک مرکزی کاهش‌ یافته و انتظار کسب سود همچون دوره پنج ساله بعید است. وی تصریح کرد: در هر یک از دوره‌های زمانی پنج‌ساله، سه‌ساله و یک‌ساله، بازار سهام بیشترین بازدهی را کسب کرده است. در این خصوص می‌توان به ریسک این بازار اشاره کرد ولی باوجود گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در این بازار (صندوق‌های سرمایه‌گذاری) عملا به میزان قابل‌ملاحظه‌ای ریسک‌های این بازار برای افراد عادی کاهش‌یافته و حتی می‌توان گفت در بین بازارهای مختلف یکی از کم‌ریسک‌ترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری است. مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن توضیح داد: یکی از مواردی که هر سرمایه‌گذاری به تجربه آن را کسب می‌کند، مفهوم تنوع‌بخشی در سرمایه‌گذاری است. به نحوی که یک‌ضرب‌المثل معروف و آشنا در بین افراد سرمایه‌گذار وجود دارد و آن قرار ندادن تمامی تخم‌مرغ‌ها در یک سبد است. در علم مالی به‌وفور این مساله موردبحث قرارگرفته و ثابت‌شده است که با سرمایه‌گذاری در گزینه‌های مختلف می‌توان بدون کاهش بازدهی، ریسک را به میزان قابل‌ملاحظه‌ای کم کرد. به گفته این کارشناس بازار سرمایه، اگر یک شخص صرفا تمامی سرمایه خود را از ابتدای سال 92 در سکه سرمایه‌گذاری کرده باشد، در بهترین حالت در انتهای سال 96 موفق به کسب بازدهی 12درصد شده است.

حفظ سطح بازدهی
ثریانژاد خاطرنشان کرد: همین یک مثال به‌تنهایی گویای ریسک زیاد سرمایه‌گذاری در یک بازار خاص است. لذا می‌توان با سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف با حفظ سطح بازدهی مورد انتظار، ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش داد. وی در پایان با اشاره به گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری گفت: هر سرمایه‌گذار در هر زمان با گزینه‌های مختلف سرمایه‌گذاری روبه‌رو است. برای مثال در ایران یک شخص می‌تواند دلار خریداری کند و یا با خرید سکه طلا خود را در معرض ریسک تغییر قیمت دلار و اونس جهانی قرار دهد. اما با توجه به اینکه بازار سهام از تورم، نرخ ارز، قیمت‌های جهانی کالاها و شرایط اقتصادی متاثر می‌شود، می‌توان با سرمایه‌گذاری در بورس و کسب بازدهی بیشتر در بازارهای مختلف، هم‌زمان از مولفه‌های دیگر نیز منتفع شد. این کارشناس بازار سرمایه با ذکر یک مثال به منظور روشن‌تر شدن موضوع اظهار داشت: یک شخص سرمایه‌گذار که انتظار دارد با بالا رفتن نرخ ارز سود کسب کند، سه گزینه سرمایه‌گذاری خرید نرخ ارز، خرید سکه و سرمایه‌گذاری در بازار سهام را دارد. با توجه به اینکه تقریباً نصف بازار سهام از نرخ دلار متاثر می‌شود، می‌توان با سرمایه‌گذاری در سهام مناسب بازدهی بیشتری از بالا رفتن نرخ ارز را کسب کرد؛ درحالی‌که این بازار بسیاری از ریسک‌های سرمایه‌گذاری در دو بازار دیگر را ندارد. ثریانژاد تاکید کرد: البته سرمایه‌گذاری در بازار سهام به‌صورت مستقیم فرآیندی است که مستلزم صرف تلاش و وقت زیادی است ولی می‌توان با سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری این امر را به مدیران حرفه‌ای سرمایه‌گذاری سپرد و همزمان از مزایای سرمایه‌گذاری در بازار سهام و تنوع‌بخشی استفاده کرد. (جهان صنعت)