از میان مرزهای مشترک تجاری ایران با کشور عراق، همه مرزهای اثرگذار به جز مرز چذابه بازگشایی شدهاند. پنجشنبه گذشته قرار بود مرزهای چذابه و خسروی بازگشایی شوند؛ اما مرز خسروی بازگشایی شد و بازگشایی مرز چذابه به دلیل برخی ناهماهنگیها به فردا (پنجم مرداد) موکول شد.
مرز خسروی بازگشایی شد؛ بهگفته سخنگوی گمرک ایران مرز خسروی صبح روز پنجشنبه، دوم مردادماه بازگشایی شده و تا این لحظه محدودیتی برای پذیرش کالای ایرانی از طرف عراق اعلامنشده است.
سید روحالله لطیفی گفته است: مسئولان مرز منذریه عراق با اعلام پذیرش کالای صادراتی ایران، به مدیران گمرک خسروی اعلام کردهاند که محدودیتی در پذیرش کالا از طریق این مرز ندارند.
ایران با عراق هفت مرز زمینی رسمی دارد؛ مرز تمرچین، مرز باشماق، مرز پرویزخان، مرز خسروی، مرز مهران، مرز چذابه و مرز شلمچه. با شیوع ویروس کرونا مرزهای ایران با عراق تعطیل شد و مدتی بعد مرزهای ایران با اقلیم کردستان عراق جز اولین مرزهایی بود که بازگشایی شد.
براساس گزارش سازمان توسعه تجارت از وضعیت مرزها، امروزه مرز سیرانبد-بانه باز است و روزانه بهطور میانگین بیش از 250 کامیون بار صادراتی از این مرز عبور میکند. اما واردات و ترانزیت ممنوع است.
مرز باشمقاق-مریوان هم برای تردد کالا باز بوده و از طرف اقلیم کردستان عراق براساس بند 10 بخشنامه وزارت امور داخلی اقلیم از 12 خردادماه به مدت 72 ساعت برای بررسی وضعیت بهداشتی و تنظیم روشهای جدید پایش پیشگیری از کرونا فعالیت تعلیق شده و بار دیگر مرز بازشده است.
مرز سومار از بیستودوم تیرماه بهمنظور انجام فعالیتهای تجاری جزئی میان عراق و ایران بازگشایی شد قبل از این مرز شلمچه هم که تا مدتها تعطیل بود با دستور مصطفی الکاظمی روز هیجدهم تیرماه بازگشایی شد. مرز پرویزخان هم برای تردد کالاها باز بوده و در مرز تمرچین، صادرات خشکبار و ترهبار بهکندی انجام میشود. مرزهای ما با عراق در اقلیم در هفت گذرگاه باز است؛ سه مرز اصلی تمرچین، پرویزخان و باشماق و ۴ مرز سیرانبند بانه، کیله سردشت و شیخ صله و شوشمی کرمانشاه فعال هستند و صادرات و واردات از این مبادی در حال انجام است. همچنین مرز مهران از بیستم خردادماه بازگشاییشده است.
به گفته سخنگوی گمرک ایران، گذرگاه زرباطیه-مهران از هیجدهم خردادماه در روزهای دوشنبه و چهارشنبه فعال است و تجارت در این مرز بهصورت ترانسشیپمنت جریان دارد به این صورت که کامیونهای ایرانی بارهای صادراتی را در مرز تحویل کامیونهای عراقی میدهد. در این مرز روزانه حداکثر ۲۵۰ کامیون و هفتهای ۵۰۰ کامیون در این مرز جابهجا میشود. مرز مهران جزو اولین مرزهایی بود که در اسفند و در پی شیوع ویروس کرونا در کشور به حالت تعطیلی درآمد.
در حال حاضر بازگشایی مرز چذابه به تأخیر افتاده است؛ قبلاً حمید سیلاوی، فرماندار دشت آزادگان از بازگشایی این مرز در دوم مردادماه خبر داده بود که به دلیل عدم هماهنگی به پنجم مردادماه منتقلشده است؛ مرزی که در صورت بازگشایی میتوان انتظار داشت وضعیت تجارت میان دو کشور تا حدودی به حالت عادی برگشته است.
به گفته حمید حسینی، دبیر کل اتاق بازرگانی مشترک عراق و ایران، در سه ماهه اول امسال، 5 میلیون تن کالای غیرنفتی به ارزش 1.45 میلیارد دلار از ایران به عراق صادر شده است. صادرات کالای غیرنفتی ایران به عراق در حجم 40 درصد و در ارزش 38.3 نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش داشته است. براساس اعلام اداره گمرک ایران، کل حجم صادرات غیرنفتی ایران در فصل بهار 21.92 میلیون تن به ارزش 6.36 میلیارد دلار بوده است.
سیویکم تیرماه حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران در نشست خبری مشترک با مصطفی الکاظمی، نخستوزیر عراق از هدفگذاری 20 میلیارد دلاری در مبادلات تجاری بین دو کشور خبر داد.