مهرداد ارونقی معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران ضوابط صدور و اعمال معافیت از پرداخت حقوق ورودی کالاها را به گمرکات سراسر کشور ابلاغ کرد .
معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران اعلام کرد :
با عنایت به نامۀ شمارۀ 1249329/98 مورخ 26/9/98 با عنوان حوزۀ معاونت محترم حقوقی ریاست جمهوری مبنی بر تشکیل جلسۀ مشترک با وزارت صنعت، معدن و تجارت در راستای بررسی موضوع معافیت ازحقوق ورودی بند (غ) مادۀ 119 قانون امور گمرکی، نامه های صادره به شماره های 127428 مورخ 4/10/98 و 146990 مورخ 16/11/98 حوزۀ معاونت محترم حقوقی ریاست جمهوری با عنوان معاون محترم امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ نامۀ شمارۀ 54494/60 مورخ 28/2/99 رئیس محترم مرکز ساخت داخل ماشین سازی و تجهیزات وزارت صنعت، معدن و تجارت ؛ رونوشت نامۀ شمارۀ 65529/60 مورخ 12/3/99 معاون محترم امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت با عنوان گمرک ایران و با توجه به ضرورت شفاف سازی و ضابطه مند نمودن مراحل صدور و اِعمال مجوزهای معافیت از پرداخت حقوق ورودی ، جلسه مشترکی در معاونت امور صنایع وزارت صمت با حضور گمرک جمهوری اسلامی ایران تشکیل گردید که ذیلاً مفاد صورتجلسۀ مذکور جهت اقدام لازم ابلاغ می گردد:
1- ماشین آلات خط تولید در مراحل بهره برداری و پس از آن مشمول معافیت بند " غ" ماده 119 قانون امورگمرکی می شود. لذا مفاد صورتجلسه مورخ 14/05/93 فیمابین گمرک و وزارت صمت (موضوع عدم صدور معافیت بعد از بهره برداری) که در محل معاونت حقوقی ریاست جمهوری برگزار گردید و نامه شماره 53851 مورخ 18/05/93 مربوطه کان لم یکن تلقی و مصوبات این صورتجلسه جایگزین آن می گردد؛
2- ماشین آلات خط تولید، تجهیزات اصلی و جانبی خط تولید، انواع قالب، ابزار آلات مخصوص و ملزومات سرمایه ای خط تولید با تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت و نیز گمرک جمهوری اسلامی ایران مشمول معافیت از پرداخت حقوق ورودی موضوع بند (غ) ماده 119 قانون امورگمرکی می باشند؛ به عنوان مثال آجر نسوز برای راه اندازی کوره، قسمتی از خط تولید تلقی و مشمول معافیت از پرداخت حقوق ورودی می گردد. بدیهی است صرفاً اجزاء و قطعات یدکی و مواد مصرفی، مشمول معافیت نمی شوند. در صورت ابهام و تردید برای گمرکات اجرائی در تشخیص این بند، مرجع تشخیص و اعلام نظر نهایی، وزارت صمت خواهد بود .
3- ماشین آلات کمکی خط تولید که حالت انحصاری داشته و در جابجایی اقلام موجود در خط تولید مورد استفاده قرار می گیرند از جمله : لیفتراک مخصوص جابجا کنندةپاتیل ذوب، ماشین های جابجا کننده تجهیزات ، پالت تراک مخصوص مورد استفاده در خط تولید، بیل مکانیکی مخصوص بارگیری ضایعات فلزی و ماشین آلات انحصاری و مخصوص از این قبیل که مصرف عمومی ندارند و به همراه ماشین آلات خط تولید و به تعداد متعارف وارد می گردند با تشخیص وزارت صمت و تصریح در مجوز معافیت از پرداخت حقوق ورودی، مشمول معافیت صادره می شوند. بدیهی است ماشین آلات راهسازی به مفهوم عام و یا ماشین آلات کمکی اخیر الذکر، چنانچه به تنهایی وارد شوند مشمول معافیت از پرداخت حقوق ورودی بند (غ) ماده 119 قانون امورگمرکی نشده و ذیل ردیف تعرفه مربوط به خود طبقه بندی و مشمول پرداخت حقوق ورودی مأخذ مربوطه خواهند بود؛
4- در متن مجوزهای معافیت از پرداخت حقوق ورودی صادره از وزارت صمت که به همراه اطلاعات واحد تولیدی از طریق سامانه معافیت گمرکی به گمرک ارسال می گردد علت شمول معافیت از پرداخت حقوق ورودی ماشین آلات و تجهیزات مزبور برای واحد تولیدی (اعم از بازسازی و نوسازی، توسعه ، جایگزینی، تکمیل خط و ...) قید می شود و نیازی به دریافت مجوزهای مرتبط با این بند، از واحد تولیدی مشمول معافیت از پرداخت حقوق ورودی توسط گمرک نمی باشد؛
5- درخصوص مواردی که بدلایل مختلف از جمله شرایط تحریم ، واردات ماشین آلات و تجهیزات خط تولید، به نیابت از واحدهای تولیدی توسط واحد بازرگانی (شخصیت حقوقی غیر تولیدی) صورت می پذیرد ، وزارت صمت در متن مجوز ارسالی به گمرک و یا در زمان ارسال سیستمی اطلاعات واحد تولیدی از طریق سامانه معافیت گمرکی، اطلاعات بازرگان ( شخصیت حقوقی غیر تولیدی) را همراه با درخواست واحد تولیدی به گمرک اعلام می نماید. با توجه به توضیحات ارائه شده، اعمال معافیت از پرداخت حقوق ورودی برای شخصیت حقوقی غیر تولیدی، توسط گمرک بلامانع خواهد بود .
6- چنانچه برای ماشین آلات مستعمل خط تولید، با درج وضعیت مستعمل بودن کالا در مجوز ثبت سفارش و رعایت مقررات مادة 42 آئین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات ، با قید عبارت « مستعمل» ، مجوز معافیت از پرداخت حقوق ورودی از سوی وزارت صمت صادر شود، گمرک نسبت به پذیرش مجوز معافیت صادره اقدام می نماید و مستعمل بودن کالا مانع از اعمال معافیت از پرداخت حقوق ورودی مربوطه صادره از سوی مرجع ذیصلاح مربوطه نخواهد بود؛
7- در صورتی که به نظر گمرک، ارزش اظهاری ماشین آلات خط تولید مشمول معافیت از پرداخت حقوق ورودی نازل تشخیص داده شود نیازی به اصلاح ارزش اولیة مندرج در مجوز معافیت صادره توسط صمت نداشته و گمرک ضمن اعمال معافیت از پرداخت حقوق ورودی بصورت کامل و ترخیص کالا ، ارزش استنباطی را جهت درج در سابقه وزارت صمت اعلام می نماید؛
8- مجوزهای معافیت صادره توسط وزارت صمت عموماً متضمن ارزش سیف(CIF) کالا ( ارزش بهای خرید کالا در مبدأ به اضافة هزینة بیمه و حمل و نقل) می باشد، با این وجود چنانچه هزینة بیمه و کرایه حمل در مجوز معافیت از پرداخت حقوق ورودی صادره قید نگردد نیاز به اصلاح مجوز صادره نبوده و هزینة بیمه و کرایة حمل نیز به تبع ارزش بهای خرید کالا، مشمول اعمال معافیت صادره می گردند .
9- وفق مفاد یادداشت 4 قسمت 16 نمانکلاتور سیستم هماهنگ شده توصیف و کدگذاری کالا " هر گاه یک ماشین (شامل ترکیبی از ماشین ها) متشکل از اجزای جداگانه ای باشد خواه به صورت مجزا بوده یا از طریق لوله کشی ، وسایل انتقال دهنده ، کابل برق یا سایر ابزارآلات به همدیگر متصل شوند و با هم به طور واضح انجام یک عمل مشخص شده در یکی از فصول 84 و 85 راعرضه نمایند، کلاً تحت ردیفی طبقه بندی می گردند که برای آن عمل مشخص شده است." فارغ از بحث طبقه بندی کالا، صدور مجوز و اعمال معافیت برای این واحدهای عمل کننده (Functional Units) ، تجهیزات و اجزای منفصلة موضوع یادداشت 4 قسمت 16 نیز بلامانع می باشد؛ همچنین حمل اقلام مشمول معافیت به دفعات (Part shipment) ، مانع صدور و اعمال معافیت از پرداخت حقوق ورودی صادره نخواهد بود؛
10- در صورت وجود هر گونه ابهام برای گمرک درخصوص موارد معنونه ، این تردید و ابهام مانع از ترخیص کالاهای مشمول معافیت نبوده ، مقتضی است در صورت نیاز با تصویر برداری از کالا، اخذ کاتالوگ مربوطه و قطع مرور زمان قانونی، نسبت به ترخیص کالای مشمول معافیت اقدام و ابهامات مربوطه به همراه نظر کارشناسی مستند و مستدل به دفتر واردات گمرک ایران منعکس گردد. دفتر واردات گمرک ایران نیز در صورت بقای اختلاف، مراتب را از وزارت صمت استعلام و پاسخ حاصله را مبنای تصمیم گیری قرار داده و در صورت نیاز استنادات گمرک را در این خصوص به مرجع مربوطه اعلام می دارد. بدیهی است درصورت اعتراض صاحب کالا به نظر نهایی گمرک، مراتب قابل طرح در مراجع رسیدگی به اختلافات گمرکی، وفق مقررات مربوطه خواهد بود؛
11- برای صدور معافیت از پرداخت حقوق ورودی و ارسال آن به گمرک ، مهلت و مدت زمان مقرر در تبصره (3) ماده (135) قانون امورگمرکی (حداکثر 6 ماه پس از ترخیص کالا از گمرک)، از سوی وزارت صمت ملحوظ نظر قرار گرفته و ساز وکار آن از سوی آن مرجع ذیصلاح پیش بینی می گردد. در موارد استثناء، سازمان های صمت استانی با دریافت مدارک و مستندات از متقاضی، نسبت به مکاتبه ( و اعلام در شرف صدور بودن معافیت) با گمرکات اجرائی قبل از مهلت قانونی اقدام می نمایند. درهرصورت باید توجه داشت احکام معافیت های صادره پس از ترخیص کالا، ظرف شش ماه از تاریخ امضاء پروانه یا پتۀ گمرکی، باید به گمرک تسلیم شود؛
12- در تمامی مفاد این تفاهم نامه منظور از « گمرک» ، گمرک ایران و گمرکات اجرائی مربوطه ؛ منظور از «وزارت صمت» ، وزارت صنعت، معدن و تجارت ، مرکز ساخت داخل، ماشین سازی و تجهیزات و سازمان های استانی مربوطه و منظور از «معافیت» ، معافیت از پرداخت حقوق ورودی موضوع بند (غ) مادة 119 قانون امورگمرکی می باشد که تعریف حقوق ورودی وفق مفاد بند (د) مادة 1 قانون امورگمرکی، حقوق گمرکی معادل 4% ارزش گمرکی کالا به اضافة سود بازرگانی که توسط هیأت وزیران تعیین می گردد به علاوه وجوهی است که به موجب قانون ، گمرک مسئول وصول آن است و به واردات قطعی کالا تعلق می گیرد ولی شامل هزینه های انجام تشریفات نمی شود. بدیهی است موضوع مالیات بر ارزش افزوده متعلقه، وفق قوانین و مقررات مربوطه بررسی می گردد.
مسئولیت حسن اجرای مفاد تفاهم نامه ابلاغی، برعهدۀ بالاترین مقام اجرایی گمرکات و مسئولیت نظارت بر اجرای آن برعهدۀ ناظرین محترم حوزه های نظارت گمرکات استان ها و دفتر واردات گمرک جمهوری اسلامی ایران می باشد.